NAKAPANGUTANA ka na ba sukad kon kinsa gyod ka? Nakahunahuna ka ba nga nabuhi ka na kaniadto? Kon mao, wala ka mag-inusara. Sukad kaniadto, ang mga tawo sa lainlaing kultura naghunahuna nianang mga pangutanaha. Sa ilang pagpangita sa mga tubag, ang uban mituo sa reinkarnasyon. Kini mao ang ideya nga sa dihang ang tawo mamatay, ang usa ka dili-makitang “kalag” mobiya sa lawas ug matawo pag-usab sa laing lawas—sa tawo, hayop, o bisan sa tanom—sa usa o kapin pang sunodsunod nga paglungtad.

Bisag ang pipila nagtuo niana, makaseguro ba kita nga tinuod kana? Unsay giingon sa Pulong  sa Diyos, ang Bibliya, bahin niana? Ato unang sayron kon diin gikan kining ideyaha.

Sumala sa mga historyano ug mga eskolar, ang mga molupyo sa karaang Babilonya, usa ka siyudad nga natukod kapig 2,000 ka tuig sa wala pa si Kristo, maoy unang nagtuo nga imortal ang kalag sa tawo. “Ang mga teologo sa Babilonya daghag teoriya” bahin sa imortalidad, miingon si Morris Jastrow, Jr., diha sa iyang librong The Religion of Babylonia and Assyria. Para sa mga Babilonyanhon, “ang kamatayon maoy dalan ngadto sa laing kinabuhi,” matod niya. Siya midugang nga gimugna sa mga teologo sa Babilonya ang ideya sa imortalidad kay dili sila makatuo nga sa dihang ang tawo mamatay kini dili na maglungtad.

Sukad niadto, ang pagtulon-an bahin sa pagbalhinbalhin ug pagkatawo pag-usab sa kalag mikaylap usab sa ubang dapit sa karaang kalibotan. Ang mga pilosopo sa India nagmugnag makuting sistema sa pagtulon-an bahin sa siklo sa pagkatawo pag-usab nga gipasukad sa balaod sa hinungdan ug epekto, o Karma. Ang ilado nga Gregong mga pilosopo misagop usab sa ideya sa reinkarnasyon, mao nga daghan ang mituo niini.

Karon, daghan ang nainteres sa reinkarnasyon diha sa mga nasod sa Kasadpan. Ang inilang mga tawo ug mga batan-on naikag sa relihiyosong mga ideya ug tulumanon sa Sidlakan. Midagsang usab ang mga libro ug Internet site nga naghisgot sa kahinungdanon sa kanhi konong mga kasinatian. Dali rang napopular diha sa daghang nasod ang gitawag ug past-life therapy. Kini nagpasiugda sa paggamit ug hipnotismo sa pagsusi sa kanhi konong kinabuhi sa usa aron masabtan ang iyang presenteng panglawas ug kinaiya.

Bisag dugay nang nagsugod ang pagtuo sa reinkarnasyon, kinahanglan gihapong sayron ang tubag sa hinungdanon kaayong pangutana—Tinuod ba kini? Ug ang mga Kristohanon buot mahibalo kon ang maong pagtulon-an nahiuyon ba sa Bibliya. (Juan 17:17) Sanglit ang atong Maglalalang, si Jehova nga Diyos, mao man ang Tuboran sa kinabuhi ug ang “Tigpadayag sa mga tinago,” siya nagbutyag ug mga butang bahin sa kinabuhi ug kamatayon nga wala mahibaloi sa tawo. Makasalig kita sa iyang Pulong, ang Bibliya, alang sa mga tubag bahin niini nga ulohan.—Daniel 2:28; Buhat 17:28.

Dali rang makaplagan ang mga tubag sa Diyos kon atong tun-an pag-ayo ang Bibliya. Pananglitan, sa Genesis 3:19 atong mabasa ang gipamulong sa Diyos kang Adan human mosupak kaniya si Adan ug Eva. Ang Diyos miingon: “Sa singot sa imong nawong ikaw magakaon sa tinapay hangtod nga ikaw mobalik sa yuta, kay gikan niini ikaw gikuha. Kay abog ikaw ug sa abog ikaw mopauli.” Si Adan gilalang gikan sa abog. Sa dihang siya namatay, siya mibalik sa abog. Mao nay tin-awng gipamulong sa Diyos bahin sa kamatayon. Busa inigkamatay, ang usa dili matawo pag-usab ingong laing linalang kondili mohunong na siya paglungtad. * Maingon nga ang init ug bugnaw, uga ug basa, hayag ug ngitngit magkaatbang, ang kamatayon maoy kaatbang sa kinabuhi. Ang mga patay, tinuod nga namatay! Dili ba, tin-aw ug rasonable kana?

Busa may laing rason kon nganong ang pipila nag-ingon nga nahinumdom sila sa mga panghitabo sa ila konong kanhing kinabuhi. Ang obra sa hunahuna sa tawo, lakip na sa subconscious, ug ang mga epekto sa tambal o mapait nga kasinatian wala gihapon masabti sa bug-os. Ang mga damgo ug gihandurawng panghitabo nga gibase sa daghan kaayong impormasyon nga napondo sa atong hunahuna mahimong tin-aw kaayo nga mora na kinig tinuod. Sa pipila ka kahimtang, ang daotang mga espiritu magpatunghag misteryosong mga panghitabo nga maghimong katuohan sa butang nga dili tinuod.—1 Samuel 28:7-19.

Normal lang sa tawo nga gustong mabuhi ug mahibalo bahin sa umaabot. Apan diin gikan ang maong tinguha? Makaiikag nga ang Bibliya  nag-ingon bahin sa Maglalalang: “Iyang gibutang usab ang pagkawalay-kataposan diha sa kasingkasing sa mga tawo.” (Ecclesiastes 3:11, New International Version) Busa, ang mga tawo may hugot nga tinguha nga mabuhi sa walay kataposan.

Kon ang atong Maglalalang, si Jehova nga Diyos, nagbutang sa tinguha nga mabuhi sa walay kataposan diha sa kasingkasing sa mga tawo, makataronganon lamang nga iyang ipatin-aw usab kon sa unsang paagi matagbaw ang maong tinguha. Ang Bibliya nagpadayag sa hamiling katuyoan sa Maglalalang nga panalanginan ang masinugtanong katawhan ug walay-kataposang kinabuhi sa paraisong yuta. Ang salmista nga si Haring David giinspirar sa Diyos sa pag-ingon: “Ang mga matarong magapanag-iya sa yuta, ug sila magapuyo sa ibabaw niini hangtod sa kahangtoran.” (Salmo 37:29) Ang usa ka pangunang doktrina sa Bibliya nga nalambigit pag-ayo sa walay-kataposang katuyoan sa Diyos mao ang pagkabanhaw sa mga patay.—Buhat 24:15; 1 Corinto 15:16-19.

Ang Bibliya naghisgot ug walo ka asoy bahin sa mga tawong nabuhi pag-usab, diin may mga nakasaksi niana. * Kini gitawag ug pagkabanhaw, dili reinkarnasyon. Ang mga gibanhaw nailhan dayon sa ilang pamilya ug mga higala. Wala gayod mahitabo nga ang ilang mga paryente nagsusi sa mga bag-ong natawo sa lainlaing dapit aron sa pagtino kon ang usa sa mga masuso mao ba ang reinkarnasyon sa kalag sa ilang namatayng minahal.—Juan 11:43-45

Makapahupay gayod nga ang Pulong sa Diyos nagpakita nga daghan sa nangamatay ang mabuhi pag-usab sa pagkabanhaw sa mga patay sa bag-ong kalibotan sa Diyos, nga sa dili madugay mopuli niining daotang kalibotan. (2 Pedro 3:13, 14) Sa pagkakaron, ang kinaiyahan sa bilyonbilyong indibiduwal napreserbar diha sa way-kinutoban ug hingpit nga panumdoman ni Jehova, ang Diyos nga mahinumdom gani sa ngalan sa tanang bituon! (Salmo 147:4; Pinadayag 20:13) Sa dihang banhawon niya ang sunodsunod nga kaliwatan sa mga tawo sa iyang bag-ong kalibotan, sila makahimo sa pagsubay sa ilang kagikan ug personal nga mahimamat ang ilang katigulangan. Makaiikag ug makapahinam gayod kini nga paglaom!