1, 2. (a) Nganong ang pagkanakaila bahin sa usa ka bantogang tawo wala magpasabot nga tinuod kang nakaila kaniya? (b) Unsang kalibog ang naglungtad bahin kang Jesus?

ADUNAY daghan kaayong bantogang mga tawo sa kalibotan. Ang pipila inila diha sa ilang kaugalingong komunidad, siyudad, o nasod. Ang uban inila sa tibuok kalibotan. Bisan pa niana, ang pagkanakaila lamang sa ngalan sa usa ka bantogang tawo wala magpasabot nga tinuod kang nakaila kaniya. Kini wala magpasabot nga imong nahibaloan ang mga detalye bahin sa iyang kagikan ug ang iyang tinuod nga pagkatawo.

² Ang mga tawo sa tibuok kalibotan may nadunggan na bahin kang Jesu-Kristo, bisan pag siya nagkinabuhi sa yuta mga 2,000 ka tuig kanhi. Bisan pa niana, daghan ang naglibog kon kinsa gayod si Jesus. Nag-ingon ang pipila nga siya usa lamang ka maayong tawo. Nangangkon ang uban nga siya usa lamang ka manalagna. Ang uban pa gayod nagtuo nga si Jesus mao ang Diyos ug angayng simbahon. Siya ba angayng simbahon?

3. Nganong hinungdanon nga imong mahibaloan ang kamatuoran bahin kang Jesus?

³ Hinungdanon nga imong mahibaloan ang kamatuoran bahin kang Jesus. Ngano? Tungod kay ang Bibliya nag-ingon: “Kini nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan, ang ilang pagkuha ug kahibalo bahin kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug sa usa nga imong gipadala, si Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Oo, ang pagkahibalo sa kamatuoran bahin kang Jehova nga Diyos ug kang Jesu-Kristo mahimong mosangpot sa  kinabuhing walay kataposan diha sa paraisong yuta. (Juan 14:6) Dugang pa, gihatag ni Jesus ang labing maayong sulondan kon unsaon pagkinabuhi ug kon unsaon pagtagad ang uban. (Juan 13:34, 35) Sa unang kapitulo niining basahona, atong gihisgotan ang kamatuoran bahin sa Diyos. Karon atong hisgotan kon unsay tinuod nga gitudlo sa Bibliya bahin kang Jesu-Kristo.

4. Unsay gipasabot sa mga titulong “Mesiyas” ug “Kristo”?

⁴ Dugay na sa wala pa matawo si Jesus, gitagna sa Bibliya ang pag-abot sa usa nga ipadala sa Diyos ingong Mesiyas o Kristo. Ang mga titulong “Mesiyas” (gikan sa usa ka Hebreohanong pulong) ug “Kristo” (gikan sa usa ka Gregong pulong) nagpasabot nga “Usa nga Dinihogan.” Ang  maong sinaad nga Usa pagadihogan, nga mao, itudlo sa Diyos sa usa ka espesyal nga katungdanan. Sa ulahing mga kapitulo niining basahona, kita dugang mahibalo sa hinungdanong papel sa Mesiyas diha sa pagkatuman sa mga saad sa Diyos. Mahibaloan usab nato ang mga panalangin nga ikahatag kanato ni Jesus bisan sa pagkakaron. Hinuon, sa wala pa matawo si Jesus, daghan ang seguradong nahibulong, ‘Kinsa kahay mahimong Mesiyas?’

5. Sa unsa bug-os kombinsido ang mga tinun-an ni Jesus mahitungod kaniya?

⁵ Sa unang siglo K.P., ang mga tinun-an ni Jesus nga taga-Nasaret bug-os kombinsido nga siya mao ang gitagnang Mesiyas. (Juan 1:41) Usa sa mga tinun-an, ang lalaki nga ginganlang si Simon Pedro, miingon sa dayag kang Jesus: “Ikaw mao ang Kristo.” (Mateo 16:16) Apan sa unsang paagi kadtong mga tinun-ana—ug kita—makaseguro nga si Jesus mao ang tinuod nga gisaad nga Mesiyas?

6. Iilustrar kon sa unsang paagi si Jehova nakatabang sa mga matinuohon sa pag-ila sa Mesiyas.

⁶ Gitagna sa mga manalagna sa Diyos nga nagkinabuhi una kang Jesus ang daghang detalye bahin sa Mesiyas. Ang maong mga detalye makatabang sa uban sa pagkaila kaniya. Atong ikailustrar kini niining paagiha: Pananglitan ikaw gisugo sa pag-adto sa usa ka punog-tawo nga estasyon sa bus o tren o sa erport aron sugaton ang usa ka tawong wala nimo mahibalag sukad. Dili ba makatabang kon adunay mohatag kanimog pipila ka detalye bahin kaniya? Sa susama, pinaagi sa mga manalagna sa Bibliya, si Jehova mihatag ug igong detalyadong kabatbatan kon unsay buhaton sa Mesiyas ug kon unsay iyang masinati. Ang pagkatuman niining mga tagnaa makatabang sa mga matinuohon nga tin-awng makaila kaniya.

7. Unsa ang duha ka tagna nga natuman may kalabotan kang Jesus?

⁷ Tagda ang duha lamang ka pananglitan. Una, nga abanteg kapin sa 700 ka tuig, ang manalagnang si Miqueas mitagna nga ang Usa nga sinaad matawo sa Betlehem, usa ka gamayng lungsod sa yuta sa Juda. (Miqueas 5:2) Diin ba natawo si Jesus? Nianang lungsora mismo! (Mateo 2:1, 3-9) Ikaduha,  nga abanteg daghang siglo, ang tagna nga natala sa Daniel 9:25 mipunting sa tuig mismo sa pagtungha sa Mesiyas—29 K.P. * Ang pagkatuman niining mga tagnaa ug sa uban pa nagpamatuod nga si Jesus mao ang sinaad nga Mesiyas.

8, 9. Unsang pamatuod sa pagka-Mesiyas ni Jesus ang natin-aw panahon sa pagbawtismo kaniya?

⁸ Ang dugang pamatuod sa pagka-Mesiyas ni Jesus natin-aw sa hinapos sa 29 K.P. Kana ang tuig nga si Jesus miadto kang Juan Bawtista aron mabawtismohan sa Suba sa Jordan. Si Juan gisaaran ni Jehova ug usa ka ilhanan aron makaila siya sa Mesiyas. Nakita ni Juan ang maong ilhanan panahon sa pagbawtismo ni Jesus. Ang Bibliya nag-ingon nga kini mao ang nahitabo: “Human mabawtismohi, si Jesus mihaw-as gilayon sa tubig; ug, tan-awa! ang mga langit nabuksan, ug iyang nakita nga mikunsad diha kaniya ang espiritu sa Diyos ingon sa usa ka salampati. Tan-awa! Dihay tingog usab gikan sa mga langit nga nag-ingon: ‘Kini mao ang akong Anak, ang hinigugma, nga akong giuyonan.’” (Mateo 3:16, 17) Human makakita ug makadungog kon unsay nahitabo, si Juan wala magduhaduha nga si Jesus gipadala sa Diyos. (Juan 1:32-34) Sa gutlo nga ang espiritu o aktibong gahom sa Diyos gibubo kaniya niadtong adlawa, si Jesus nahimong Mesiyas o Kristo, ang usa nga gitudlo aron mahimong Lider ug Hari.—Isaias 55:4.

⁹ Ang pagkatuman sa tagna sa Bibliya ug ang kaugalingong deklarasyon ni Jehova nga Diyos tin-awng nagpakita nga si Jesus mao ang sinaad nga Mesiyas. Apan ang Bibliya nagtubag sa duha pa ka hinungdanong mga pangutana bahin kang Jesu-Kristo: Diin ba siya gikan, ug unsang matanga siya sa tawo?

10. Unsay gitudlo sa Bibliya bahin sa paglungtad ni Jesus sa wala pa siya moanhi sa yuta?

¹⁰ Ang Bibliya nagtudlo nga si Jesus nagkinabuhi na sa langit sa wala pa siya moanhi sa yuta. Si Miqueas mitagna nga ang  Mesiyas matawo sa Betlehem ug miingon usab nga ang Iyang sinugdanan maoy “gikan pa sa unang kapanahonan.” (Miqueas 5:2) Sa daghang higayon, si Jesus mismo miingon nga siya nagkinabuhi sa langit sa wala pa siya ipanganak ingong usa ka tawo. (Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Ingong espiritung linalang sa langit, si Jesus may espesyal nga relasyon uban kang Jehova.

11. Giunsa pagpakita sa Bibliya nga si Jesus mao ang labing mahal nga Anak ni Jehova?

¹¹ Si Jesus mao ang labing mahal nga Anak ni Jehova—ug tungod sa maayong katarongan. Siya gitawag “ang panganay sa tanang kalalangan,” kay siya mao ang unang gilalang sa Diyos. * (Colosas 1:15) Aduna pay laing butang nga nakapaespesyal sa maong Anak. Siya mao ang “bugtong nga Anak.” (Juan 3:16) Nagpasabot kini nga si Jesus mao lamang ang direktang gilalang sa Diyos. Si Jesus lamang usab ang gigamit sa Diyos sa dihang Iyang gilalang ang tanang ubang butang. (Colosas 1:16) Unya, si Jesus gitawag usab “ang Pulong.” (Juan 1:14) Nagtug-an kini kanato nga siya mao ang tigpamaba sa Diyos, sa walay duhaduha naghatod ug mga mensahe ug mga instruksiyon ngadto sa ubang mga anak sa Amahan, nga espiritu ug tawhanon.

12. Nganong nahibalo kita nga ang panganay nga Anak dili katupong sa Diyos?

¹² Ang panganay nga Anak katupong ba sa Diyos, sumala sa gituohan sa pipila? Wala kini itudlo sa Bibliya. Sumala sa atong namatikdan sa nag-unang parapo, ang Anak gilalang. Nan, dayag nga siya may sinugdanan, samtang si Jehova nga Diyos walay sinugdanan o kataposan. (Salmo 90:2) Ang bugtong nga Anak wala gani magtinguha nga mahimong katupong sa iyang Amahan. Ang Bibliya tin-awng nagtudlo nga ang Amahan labaw kay sa Anak. (Juan 14:28; 1 Corinto 11:3) Si Jehova lamang  ang “Diyos nga Labing Gamhanan.” (Genesis 17:1) Busa, siya walay katupong. *

13. Unsay gipasabot sa Bibliya sa dihang kini nagtumong sa Anak ingong “ang larawan sa dili-makita nga Diyos”?

¹³ Si Jehova ug ang iyang panganay nga Anak suod nga nagkauban sulod sa bilyonbilyong katuigan—dugay na kaayo sa wala pa malalang ang bituonong kalangitan ug ang yuta. Pagkadako sa ilang paghigugma sa usag usa! (Juan 3:35; 14:31) Kining minahal nga Anak sama kaayo sa iyang Amahan. Kanay katarongan nga ang Bibliya nagtumong sa Anak ingong “ang larawan sa dili-makita nga Diyos.” (Colosas 1:15) Oo, sama nga ang usa ka tawhanong anak mahimong kaamgid kaayo sa iyang amahan sa nagkalainlaing paagi, kining langitnong Anak nagpaaninag sa mga hiyas ug personalidad sa iyang Amahan.

14. Sa unsang paagi ang bugtong nga Anak ni Jehova gipanganak ingong usa ka tawo?

¹⁴ Ang bugtong nga Anak ni Jehova kinabubut-ong mibiya sa langit ug nanaog sa yuta aron magkinabuhi ingon nga tawo. Apan basin mahibulong ka, ‘Sa unsang paagi naposible nga ang usa ka espiritung linalang ipanganak ingong usa ka tawo?’ Sa pagpalampos niadto, si Jehova naghimog usa ka milagro. Gibalhin niya ang kinabuhi sa iyang panganay nga Anak gikan sa langit ngadto sa tagoangkan sa usa ka Hudiyang ulay nga ginganlag Maria. Walay usa ka tawhanong amahan nga nalangkit. Sa maong paagi gipanganak ni Maria ang usa ka hingpit nga anak lalaki ug siya ginganlag Jesus.—Lucas 1:30-35.

15. Nganong makaingon kita nga mas mailhan nato si Jehova pinaagi ni Jesus?

¹⁵ Ang gisulti ug gibuhat ni Jesus samtang dinhi sa yuta makatabang kanato nga mailhan siya pag-ayo. Labaw pa niana, mas mailhan nato si Jehova pinaagi ni Jesus. Nganong tinuod kini? Hinumdomi nga ang maong Anak maoy hingpit nga aninag sa iyang Amahan. Kanay hinungdan nga si Jesus miingon  ngadto sa usa sa iyang mga tinun-an: “Siya nga nakakita kanako nakakita usab sa Amahan.” (Juan 14:9) Ang upat ka basahon sa Bibliya nga nailhang mga Ebanghelyo—Mateo, Marcos, Lucas, ug Juan—daghan ug gisugid kanato bahin sa kinabuhi, kalihokan, ug personal nga mga hiyas ni Jesu-Kristo.

16. Unsa ang pangunang mensahe ni Jesus, ug diin gikan ang iyang mga gitudlo?

¹⁶ Si Jesus nailhan pag-ayo ingong “Magtutudlo.” (Juan 1:38; 13:13) Unsay iyang gitudlo? Sa panguna ang iyang mensahe mao “ang maayong balita sa gingharian”—nga mao, ang Gingharian sa Diyos, ang langitnong kagamhanan nga magmando ibabaw sa tibuok yuta ug magpatunghag di-maihap nga mga panalangin alang sa masinugtanong mga tawo. (Mateo 4:23) Kansang mensahe ba kini? Si Jesus mismo miingon: “Ang gitudlo ko dili akoa, kondili iya sa nagpadala kanako,” nga mao, si Jehova. (Juan 7:16) Si Jesus nahibalo nga buot sa iyang Amahan nga ang mga tawo makadungog bahin sa maayong balita sa Gingharian. Sa Kapitulo 8, makakat-on kitag dugang bahin sa Gingharian sa Diyos ug kon unsay buhaton niini.

17. Diin ba nanudlo si Jesus, ug nganong siya migugol ug daghang panahon sa pagwali ug sa pagpanudlo sa uban?

¹⁷ Diin ba nanudlo si Jesus? Sa bisan diin nga siya nakakitag mga tawo—sa kabanikanhan ingon man sa kasiyudaran, kabalangayan, mga tiyanggihan, ug sa ilang kabalayan. Si Jesus wala magpaabot nga ang mga tawo maoy moadto kaniya. Siya ang miadto kanila. (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6) Nganong si Jesus nanlimbasog pag-ayo ug migugol ug daghang panahon sa pagwali ug pagpanudlo? Tungod kay ang pagbuhat niana mao ang kabubut-on sa Diyos alang kaniya. Si Jesus nagbuhat kanunay sa kabubut-on sa iyang Amahan. (Juan 8:28, 29) Apan adunay laing katarongan kon nganong siya nagwali. Nahingawa siya sa mga panon sa katawhan nga nangabot aron makigkita kaniya. (Mateo 9:35, 36) Sila gipasagdan sa ilang relihiyosong mga lider, kinsa angay untang nagtudlo kanila sa kamatuoran bahin sa Diyos ug sa iyang mga katuyoan. Nasayod si Jesus nga ang katawhan kinahanglang makadungog sa mensahe sa Gingharian.

18. Unsang mga hiyas ni Jesus ang labing madanihon alang kanimo?

 ¹⁸ Si Jesus maoy tawong madasigon ug mabination. Busa alang sa uban siya daling duolon ug maluloton. Bisan ang mga bata mibating relaks uban niya. (Marcos 10:13-16) Dili mapihigon si Jesus. Iyang gidumtan ang kahiwian ug inhustisya. (Mateo 21:12, 13) Sa usa ka panahon nga dili kaayo tinahod ang kababayen-an ug diyutay ra silag katungod, iyang gitratar sila uban ang kaligdong. (Juan 4:9, 27) Si Jesus maoy tinuod nga mapainubsanon. Usa ka higayon niana, iyang gihugasan ang mga tiil sa iyang mga apostoles, usa ka serbisyong sagad gihimo sa timawa nga sulugoon.

19. Unsang pananglitan ang nagpakita nga si Jesus sensitibo bahin sa mga panginahanglan sa uban?

¹⁹ Sensitibo si Jesus bahin sa mga panginahanglan sa uban. Kini ilabinang napadayag sa dihang, ubos sa gahom sa espiritu sa Diyos, naghimo siyag milagrosong mga pagpang-ayo. (Mateo 14:14) Pananglitan, usa ka lalaking sanlahon miduol kang Jesus ug miingon: “Kon buot mo lamang, ikaw makahinlo kanako.” Gibati sa personal ni Jesus ang kasakitan ug pag-antos niadtong tawhana. Kay giabot ug kaluoy, gituy-od ni Jesus ang iyang kamot  ug gihikap ang tawo, nga miingon: “Buot ko. Mamahinlo ka.” Ug naayo ang sanlahon! (Marcos 1:40-42) Imo bang mahanduraw kon unsay gibati gayod niadtong tawhana?

20, 21. Sa unsang paagi gihatag ni Jesus ang usa ka sulondan sa maunongong pagkamasinugtanon ngadto sa Diyos?

²⁰ Gihatag ni Jesus ang labing maayong sulondan sa maunongong pagkamasinugtanon ngadto sa Diyos. Siya nagpabiling matinumanon ngadto sa iyang langitnong Amahan ubos sa tanang matang sa kahimtang ug bisan pa sa tanang matang sa pagsupak ug pag-antos. Si Jesus malig-on ug malamposong nakasukol sa mga tentasyon ni Satanas. (Mateo 4:1-11) Sa usa ka panahon, ang pipila ka paryente mismo ni Jesus wala motuo kaniya, nga miingon pa nga siya “nalisoan sa iyang pangisip.” (Marcos 3:21) Apan si Jesus wala magpaimpluwensiya kanila; siya nagpadayon sa pagbuhat sa buluhaton sa Diyos. Bisan pa sa mga panginsulto ug pag-abuso, si Jesus nagpugong sa kaugalingon, nga wala gayod mosulay sa pagdaot sa iyang mga magsusupak.—1 Pedro 2:21-23.

 ²¹ Si Jesus nagpabiling matinumanon hangtod sa kamatayon—usa ka mapintason ug masakit nga kamatayon nga gipahamtang sa iyang mga kaaway. (Filipos 2:8) Hunahunaa kon unsay iyang giantos sa kataposang adlaw sa iyang kinabuhi ingong usa ka tawo. Siya gidakop, giakusar sa bakakong mga saksi, gihukman nga sad-an sa dili-matarong nga mga maghuhukom, gibiaybiay sa magubtanong mga panon sa katawhan, ug gisakit sa mga sundalo. Siya, nga gilansang sa usa ka kahoy, miutnga, nga misinggit: “Natuman na!” (Juan 19:30) Bisan pa niana, sa ikatulong adlaw human mamatay si Jesus, gibanhaw siya sa iyang langitnong Amahan ngadto sa espiritung kinabuhi. (1 Pedro 3:18) Pipila ka semana sa ulahi, mibalik siya sa langit. Didto siya “milingkod sa tuong kamot sa Diyos” ug nagpaabot nga makadawat ug gahom ingong hari.—Hebreohanon 10:12, 13.

22. Unsay nalampos ni Jesus pinaagi sa pagpabiling matinumanon hangtod sa kamatayon?

²² Unsay nalampos ni Jesus pinaagi sa pagpabiling matinumanon hangtod sa kamatayon? Ang kamatayon ni Jesus sa pagkatinuod nagbukas alang kanato ug kahigayonan alang sa kinabuhing dayon diha sa paraisong yuta, nga nahiuyon sa orihinal nga katuyoan ni Jehova. Kon sa unsang paagi kana naposible tungod sa kamatayon ni Jesus maoy pagahisgotan sa sunod kapitulo.