Ah mi baan eena 1951 da Vienna, Austria. Mi payrents da-mi Kyaatlik. Ah mi shai, bot Ah mi bileev eena Gaad an Ah yoostu pray wahn lat. Wen Ah mi nain, mi pa mi staat stodi wid Jehoava Witnisiz, ahn mi ma mi staat stodi lee bit layta.

Wi mi jain di Döbling Kangrigayshan da Vienna. Wi mi du wahn lata tingz tugeda az wahn famili. Wi mi reed ahn stodi di Baibl, goh da meetin, ahn valantyaa da asembli tugeda. Fan Ah smaal, mi pa teech mi fi lov Jehoava. Mi pa yoostu pray dat mee ahn mi sista wuda bee painyaaz, bot bak den Ah neva waahn du dat.

HOW AH STAAT PAINYAA?

Ah mi geh baptaiz eena 1965, wen Ah mi 14. Ih mi haad fi mek Ah preech tu peepl weh Ah neva noa. Ah aalso yoostu tink dat ada yong peepl mi beta dan mee, an Ah mi reeli waahn dehn laik mi. Lee bit afta Ah mi geh baptaiz, Ah staat heng rong wid yong peepl weh neva serv Jehoava. Eevn doa Ah mi laik deh rong dehn, mi kanshans staat bada mi bikaaz Ah mi-di spen wahn lata taim wid peepl weh neva serv Jehoava. Bot Ai neva ga di schrent fi chaynj hoo Ai spen taim wid. Weh mi help mi?

 Rong da taim, Ah neva yoostu goh owt eena di minischri moch. Bot den wahn sista weh naym Dorothée moov tu wi kangrigayshan. Shee mi lee bit yonga dan mee. Shee mi lov goh owt pahn feel servis, ahn dat mi impres mee. Ah mi seh tu miself: ‘Mai payrents eena di chroot, bot shee da di onli wan eena ih famili weh di serv Jehoava. Fi shee ma sik ahn shee haftu help tek kayr a ahn. Bot shee aalwayz deh owt di preech!ʼ Fi shee egzampl mek Ah mi waahn du moa fi Jehoava. Lee bit layta, mee ahn Dorothée staat painyaa tugeda. Wi mi staat aaf di agzilari painyaa, ahn layta wi staat regyula painyaa. Dorothée mi lov di minischri wahn lat, ahn dat mi help mee fi lov it tu. Shee mi help mee fi staat mi fers Baibl stodi. Az taim paas, Ah mi fain it eeziya fi taak tu peepl wen wi preech hows tu hows, er du schreet werk, er eena ada sichuwayshan.

Joorin mi fers yaa az wahn regyula painyaa, wahn brada fahn Austria weh naym Heinz mi kohn da wi kangrigayshan. Hihn mi laan di chroot da Canada wen ih mi-di vizit ih breda, hoo da-mi wahn Witnis. Heinz mi geh asain tu wi kangrigayshan az wahn speshal painyaa. Ah mi laik ahn fahn day wan. Bot hihn mi waahn bee wahn mishineri, an Ai neva waahn du dat ataal. Soh Ah neva mek ih noa dat Ah laik ahn. Bot laytaraan, wi mi staat dayt, wi geh marid, ahn wi staat painyaa tugeda da Austria.

WEH HELP MI FI WAAHN BEE WAHN MISHINERI?

Heinz doz aalwayz taak bowt how ih wuda waahn bee wahn mishineri, bot ih neva presha mi fi feel di saym way. Insted, ih wuda aks mi kweschanz weh mek Ah tink bowt it, kweschanz laik, “Sins wi noh ga pikni, yu tink wi kuda du moa fi Jehoava?” Sayka weh Ah mi shai, Ah mi frayd fi bee wahn mishineri. Ah meen, Ah kuda mi painyaa, no prablem. Bot fi bee wahn mishineri? Dat da neva fi mee. Eevn soh, hihn stil inkorij mi fi tink bowt it. Hihn mi inkorij mi fi kay moa bowt peepl dan fi wori bowt miself. Fi hihn advais mi reeli help mi.

Lee bit bai lee bit, Ah mi waahn bee wahn mishineri. Soh wi mi aplai fi Gilyad Skool. Bot wahn brada weh werk da di branch aafis tel mi dat Ah shuda laan fi taak Inglish beta fers. Ah mi chrai haad fi chree yaaz, bot den wi geh wahn asainment fi serv da wahn Serbo-Croatian kangrigayshan da Salzburg, Austria. Fi di neks sevn yaaz, wi mi preech tu peepl weh taak da langwij. Mi hozban mi geh fi bee wahn serkit oavaseeya, ahn fi wan yaa wi mi vizit difrent kangrigayshan eena da langwij teritori. Eevn doa di langwij mi haad, wi mi ga lata Baibl stodiz.

Eena 1979, di bradaz weh mi-di tek di leed da di branch aks wi fi tek wahn chrip da  Bulgaria. Di preechin werk mi deh anda ban eena da konchri, soh di bradaz neva sen wi deh fi preech. Dehn mek sohn smaala kapiz a wi lichricha ahn dehn mi aks wi fi play laik wi mi deh pahn haliday soh dat wi kuda mi haid som eena wi logij ahn kehr it fi di faiv sistaz weh mi liv da di kyapital siti, Sofia. Ah mi frayd, bot Jehoava mi help mi wid da eksaitin asainment. Wen Ah si di korij ahn jai weh dehn sistaz mi gat eevn doa dehn kuda mi gaahn da jayl, dat mi gi mi di kanfidens fi giv mi bes tu Jehoava noh mata weh ih aks mi fi du.

Afta wahn wail, wi mi aplai fi Gilyad agen. Ahn dis taim dehn mi aksep wi. Wi mi tink wi mi gwehn da di skool eena Inglish da di United States. Bot eena Novemba 1981, di aaganaizayshan mi staat ga Gilyad klaas da Germany. Soh wi kuda mi gaahn da skool eena German, weh mi eeziya fi mee. Wehpaat dehn mi wahn sen wi?

WI PREECH EENA WAHN KONCHRI WEH GA LATA WAAR

Wi mi geh asain fi serv da Kenya! Bot di branch aafis da Kenya mi aks wi if wi wuda bee wilin fi serv da Uganda. Ten yaaz erliya, wahn aami jenaral weh mi naym Idi Amin mi tek kanchroal a di govament da Uganda. Wen hihn mi-di rool, fi hihn govament mi kil towznz a peepl ahn milyanz a peepl mi sofa. Den eena 1979, sohnbadi els tek oava di govament. Yu ku andastan wai Ai mi kaina frayd fi moov da wahn konchri weh mi ga lata waar. Bot Gilyad mi pripyaa wi fi chros eena Jehoava. Soh wi mi en op di seh yes.

Laif da Uganda neva sayf. Di govament mi kyaahn provaid aal di baysik servisiz weh wi mi need, laik waata ahn powa. Di foan sistem neva werk. Peepl wuda shoot op aata wan anada ahn dehn wuda teef fahn adaz. Ih wuda geh wers da nait. Wans nait kohn, evribadi wuda lak op eena dehn hows ahn hoap nobadi kohn teef fahn dehn er kil dehn. Eevn doa laif da Uganda mi haad, di bradaz ahn sistaz mi kip dehn fayt schrang!

Eena 1982, mee ahn Heinz mi gaahn da Kampala, weh da di kyapital a Uganda. Joorin wi fers faiv monts, wi mi stay da Sam ahn Christina Waiswa, lang wid dehn faiv pikni ahn foa ada famili memba. Brada ahn Sista Waiswa ahn dehn famili wuda onli eet wan taim fi di day, bot dehn mi wilin fi shayr di lee bit weh dehn mi gat wid wi. Joorin di taim wi mi spen wid di Waiswa famili, mee ahn Heinz mi laan sohn gud lesnz weh mi help wi eena wi mishineri laif. Fi egzampl, wi mi laan how fi bayd wid lee bit a waata, ahn di saym waata weh wi mi yooz fi rins wiself wid, wi mi yooz fi flosh di tailit. Eena 1983, mee ahn Heinz mi moov tu wahn hows weh mi sayf fi liv eena.

Wi mi reeli injai di preech da Kampala. Ah memba eena wan mont wi mi plays oava 4,000 magazeen! Bot di amayzin paat da-mi fi si how di peepl rispan tu di chroot. Dehn mi  rispek Gaad ahn dehn mi waahn taak bowt di Baibl. Mee ahn Heinz mi ga bowt 10 tu 15 Baibl stodiz eech. Ahn wi mi laan wahn lat fahn wi styoodent dehn. Fi egzampl, dehn mi haftu waak da di meetin evri week, bot dehn neva komplayn ahn dehn mi aalwayz hapi.

Eena 1985 ahn 1986, dehn mi ga too moa waar da Uganda. Dehn yoostu foas pikni fi jain di aami, ahn wen wi paas chekpoint wi wuda si pikni wid masheen gon. Joorin da taim, wi wuda pray fi wizdom, fi stay owt daynja, ahn fi noh bee frayd wail wi di preech. Jehoava mi ansa wi pryaaz. Lata taim, az soon az wi taak tu sohnbadi bowt di gud nyooz, wi ferget dat wi mi frayd.

Wi mi injai di preech tu peepl fahn ada konchri weh mi moov da Uganda. Fi egzampl, wi mi meet ahn stodi wid Murat ahn Dilbar Ibatullin, wahn kopl fahn Tatarstan (Central Russia). Murat da-mi wahn dakta. Di too a dehn geh baptaiz ahn dehn stil di serv Jehoava op tu now. Laytaraan, Ah meet Tatjana Vileyska, wahn laydi fahn Ukraine weh mi-di sofa dipreshan ahn mi-di tink bowt kil ihself. Afta Tatjana geh baptaiz, shee gaahn bak da Ukraine, an ih mi help chranslayt wi poblikayshan dehn eena Ukrainian. a

WAHN NYOO ASAINMENT

Eena 1991 wail mee ahn Heinz mi deh pahn haliday da Austria, di branch mi kantak wi ahn gi wi wahn nyoo asainment. Dehn mi-di sen wi da Bulgaria. Fi wahn lang taim, di preechin werk mi deh anda ban eena sohn konchri da Europe, inkloodin Bulgaria. Memba, wi mi haftu smogl lichricha fi sohn sista weh mi liv deh joorin da taim. Ahn now dat mi chaynj, ahn wi kuda mi preech eena lata dehn konchriz. Soh now ih mi leegal fi mek di branch sen wi deh fi preech.

Di bradaz mi tel wi fi noh goh bak da Uganda bot fi goh schrayt da Bulgaria. Soh wi neva did gaahn bak da di mishineri hoam fi pak op wi stof er fi tel wi frenz gudbai. Wi gaahn da di Betel da Germany, wi geh wahn kaar, ahn wi jraiv da Bulgaria. Wi mi geh asain tu wahn groop da Sofia weh mi ga bowt 20 poblishaz.

Wi mi gaahn chroo difrent chalenjiz da Bulgaria. Wi neva noa how fi taak di Bulgarian langwij, ahn di onli too poblikayshan weh wi mi gat eena da langwij da-mi The Truth That Leads to Eternal Life ahn My Book of Bible Stories. Wi mi fain it haad fi staat Baibl stodiz. Eevn wid aala dehndeh chalenjiz, wi lee groop mi stil eega fi preech. Bot di peepl fahn di Bulgarian Orthodox Cherch neva laik dat wi mi-di preech, ahn soh dehn staat persikyoot wi.

Eena 1994 di govament neva rekonaiz Jehoava Witnisiz az wahn rilijan nohmoh, ahn lata peepl mi tink wi da-mi wahn daynjaros rilijos groop. Som a wi bradaz mi geh arestid, ahn peepl yoostu tel lai bowt wi eena di nyooz. Dehn mi seh dat wi waahn wi pikni ded bikaaz wi noh mek dehn tek blod ahn dat wi tel wi bradaz ahn sistaz fi kil dehnself. Mee ahn Heinz mi fain it haad fi preech. Lata taim wen wi wuda goh preech, peepl wuda hala aata wi, kaal di polees, er stoan wi. Wi kudn geh eni nyoo lichricha eena di konchri, an ih mi haad fi rent wahn plays fi ga meetin. Di polees eevn mi brok op wan a wi kanvenshan. Di peepl mi soh haytful, ahn wee neva yoostu dat. Dehn mi soh difrent fahn di peepl da Uganda! Weh mi help wi fi bee hapi eena wi nyoo asainment?

Wi spen taim wid wi bradaz ahn sistaz, ahn dat da weh mi help wi. Dehn mi lov di chroot ahn dehn mi hapi dat wee mi dehdeh fi help dehn. Aala wi mi kay fi wan anada ahn wi mi sopoat wan anada. Mee ahn Heinz mi laan dat wi ku bee hapi eena eni asainment if wi tink moa bowt peepl dan bowt wi oan chalenjiz.

Afta sohn yaaz, tingz mi geh beta. Eena 1998, di govament mi rejista Jehoava Witnisiz az wahn rilijan agen. Soon wi mi geh lata poblikayshan eena Bulgarian. Den eena 2004 wi mi dedikayt wahn nyoo branch bildin. Now, wi  ga 57 kangrigayshan da Bulgaria, wid 2,953 poblishaz. Joorin di laas servis yaa, wi mi gat 6,475 peepl weh gaahn da di Memoaryal. Fers, wi mi onli ga faiv sistaz da Sofia, ahn now wi ga nain kangrigayshan eena da siti! Wi si how di prafesi kohn chroo dat di smaal wan kohn fi bee wahn towzn.—Aiz. 60:22.

HOW WI DEEL WID PERSNAL PRABLEMZ?

Joorin mi laif, Ah mi ga lata helt prablemz. Sevral taimz di dakta mi fain owt dat Ah ga tyooma. Wahn taim dehn mi fain wan eena mi hed. Ah mi geh sohn schrang chreetment fi mek ih schrink. Den Ah mi gaahn da India, ahn wahn dakta mi du wahn aparayshan weh mi laas fi 12 owaz fi kot owt moas a di tyooma. Ah spen sohn taim da di branch da India fi rikova, an afta dat wi mi gaahn bak da Bulgaria.

Meenwail, Heinz mi staat sofa fahn Huntingtonʼs dizeez. Ih mi haad fi mek ih waak, taak, ahn kanchroal di way ih moov. Di wers ih kandishan get, di moa Ah mi haftu help ahn. Sohntaim, da mi tu moch fi mek Ah handl, an Ah mi wori bowt how tingz mi wahn werk owt an if Ah mi wahn ku kantinyu tek kayr a ahn. Bot wahn yong brada naym Bobi yoostu invait Heinz fi goh preech wid ahn. Bobi neva shaym fi deh wid Heinz wen ih kudn taak gud er kanchroal di way ih moov. Ah kuda mi aalwayz pen pahn Bobi fi help Heinz wen Ah mi kyaahn du it. Eevn doa mee ahn Heinz mi disaid fi noh ga pikni eena dis sistem, wi mi feel laik Jehoava gi wi Bobi az wahn son!—Maak 10:​29, 30.

Heinz mi sofa fahn kyansa tu, an ih mi ded eena 2015. Ah mis mi hozban soh moch. Hihn da di wan weh yoostu help mi fi kip kaam ahn fi noh schres. Ih haad fi bileev dat hihn gaan. Bot Ah tink bowt ahn wahn lat, ahn da laik hihn stil alaiv eena mi memri! (Look 20:38) Ah aalwayz memba ih kain werdz ahn gud advais. Ah soh tankful dat wi kuda mi serv Jehoava tugeda fi soh moch yaaz.

TANKFUL FI JEHOAVA HELP

Jehoava mi reeli help mi fi mek it chroo aal dehndeh chraiyalz. Hihn mi help mi fi serv az wahn mishineri weh lov peepl eevn doa Ah mi soh shai. (2 Tim. 1:7) Tanks tu Jehoava, mee ahn mi lee sista di serv eena ful-taim servis. Now shee an ih hozban di du serkit werk eena wahn Serbian-langwij serkit da Europe. Jehoava ansa mi pa pryaaz fahn wen wi da-mi pikni!

Wen Ah stodi di Baibl, ih mek Ah feel kaam ahn feel di pees weh Jehoava gi wi. Ah laan fi “pray haada” joorin haad taimz, jos laik weh Jeezas mi du. (Look 22:44) Wan way how Jehoava ansa mi pryaaz, da chroo di lov ahn kainis fahn di bradaz ahn sistaz eena mi kangrigayshan da Nadezhda, Sofia. Dehn invait mi fi spen taim wid dehn ahn dehn wuda tel mi dat dehn lov mi. Dat mek mi reeli hapi.

Ah laik tink bowt di rezorekshan. Ah imajin mi payrents fronta wi hows di luk jos az byootiful az wen dehn mi geh marid. Ah imajin mi sista di kuk, ahn Heinz di stan op neks tu ih haas. Wen Ah imajin dehndeh tingz, ih mek Ah feel soh moch beta. Ah soh tankful tu Jehoava!

Wen Ah luk bak pahn mi laif ahn wen Ah tink bowt di fyoocha, Ah feel laik weh Dayvid mi seh: “Weh wuda hapm tu mi if Ah neva ga fayt dat Ah mi wahn si Jehoava gudnis wail Ah stil alaiv? Hoap eena Jehoava; ga korij ahn bee schrang. Yes, hoap eena Jehoava.”—Saam 27:​13, 14.