1. ?Afuɛ nga be flɛ i 66 nun’n, sa benin yɛ ɔ juli Zerizalɛmu lɔ ɔ? (An nian desɛn ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)

 AFUƐ nga be flɛ i 66 nun’n, sa wie’m be juli Zerizalɛmu lɔ. Yɛle kɛ Rɔmufuɛ’m be kpɛnngbɛn kun o lɛ be flɛ i kɛ Lorisi. Cɛn kun’n, ɔ ko fali Ɲanmiɛn sua’n i sika guawlɛ’n i nun talan 17. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, Zuifu’m be jasoli Rɔmufuɛ’m be wun. Be kunnin Rɔmu sonja kpanngban kpa. Kpɛkun, be kunndɛli kɛ nán Rɔmu sie be kun. Rɔmufuɛ’m be kusu b’a kplinman su. Be flɛ be sonja kpɛnngbɛn kun kɛ Sɛltisi Galisi. Ɔ fali sonja 30.000 be ɔli Zerizalɛmu i utulɛ. Anglo nsan sɛsɛ’n, be bo sin yiali klɔ’n. Kɛ Zuifu’m be wunnin i sɔ’n, be ko fiali Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ. Sanngɛ, Rɔmu sonja’m be kunndɛli kɛ bé wlú lɔ wie kekle nun. Klɔ’n i nun kejeli yekee. Sɛ e o lɛ i blɛ sɔ’n nun’n, srɛ kún e dan. ?Nɛ́n i ɔ?

2. (a) ?Kɛ Rɔmu sonja’m be bo sin yiali Zerizalɛmu’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be yo ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ be kwla wanndili ɔ?

² Afuɛ kpanngban lele naan sa sɔ’m b’a ju’n, Zezi kan kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ sa kɛ ngalɛ’n sa wá jú. Kpɛkun, ɔ kleli be like ng’ɔ fata kɛ be yo’n. Ɔ seli be kɛ: “Kɛ amún wún kɛ sonja’m b’a sin a yia Zerizalɛm’n, an si kɛ i sacilɛ a ju. Maan be nga be o Zide mɛn nun’n, be wanndi wɔ oka’n su lɔ, yɛ be nga be o Zerizalɛm  klɔ’n su lɛ’n, maan be jao lɛ, nán maan be nga be o blo’n be sa be sin klɔ lɛ.” (Lik 21:20, 21) ?Kɛ mɔ Rɔmu Sonja’m b’a bo b’a sin b’a yia Zerizalɛmu’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m bé yó sɛ naan b’a wanndi b’a fite? Be o lɛ kpɛkun, sa kun wa juli. Yɛle kɛ, Rɔmu sonja’m be jasoli Zerizalɛmu lɛ be sali be sin. Ɔ maan kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, Ɲanmiɛn ‘kpɛli cɛn sɔ’n su.’ (Mat. 24:22) Kɛ sonja’m be ɔli’n, Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m b’a sisiman be bo. Be nantili afɔtuɛ nga Zezi mannin be’n su. Be wanndi ɔli oka’m be su lɔ. a Afuɛ 70 nun’n, Rɔmu sonja’m be bali Zerizalɛmu ekun. Blɛ sɔ’n nun’n, be sacili klɔ’n. Sanngɛ, be kwlaa nga be nantili afɔtuɛ nga Zezi mannin’n su’n, be fiteli nun.

3. (a) ?Sa benin yɛ ɔ́ ká kan’n, Klistfuɛ’m bé wún i ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ nga wá fá e ɲin síe su ɔ?

³ Afɔtuɛ nga Zezi mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun’n, ɔ ti e liɛ wie andɛ. Afin ɔ ka kan’n, sa ng’ɔ juli Zerizalɛmu lɔ’n i wunsu sa wá jú. Zezi kleli kɛ blɛ sɔ’n nun’n, “nyrɛnnɛn’n ɔ́ yó dan” yɛ ɔ́ fú sran’m be nun kɛ ng’ɔ fa yoli Zerizalɛmu lɔ’n sa. (Mat. 24:3, 21, 29) Kɛ bé sáci Zerizalɛmu klɔ’n, Klistfuɛ nanwlɛfuɛ’m be fiteli nun. I wafa kunngba’n, kɛ ɲrɛnnɛn’n wá tɔ́ asiɛ wunmuan’n su’n, “sran kpanngban kpa” bé fíte nun. (An kanngan Sa Nglo Yilɛ 7:9, 13, 14 nun.) ?Sanngɛ, sa sɔ mɔ bé wá jú’n be su ndɛ benin yɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n kan ɔn? Ɔ fata kɛ e si i. I liɛ’n, é wún like nga é yó naan y’a fite nun’n. I sɔ’n ti’n, like suanlɛ nga wá fá e ɲin síe sa sɔ’m be su.

4. ?Ngue su yɛ ɲrɛnnɛn dan’n bó i bo ɔ?

⁴ ?Ngue su yɛ ɲrɛnnɛn dan’n bó i bo ɔ? Sa Nglo Yilɛ fluwa’n kle kɛ “Babilɔni klɔ dan’n” i sacilɛ’n i su yɛ ɲrɛnnɛn dan’n bó i bo ɔ. (Ngl. 17:5-7) Babilɔni klɔ dan’n yɛle Ɲanmiɛn sulɛ wafa kwlaa ng’ɔ timan su’n. Be flɛ i ekun kɛ “tekle bla’m be nin asiɛ’n su tete sa yofuɛ’m be nin’n.” Afin Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’m be kpɛnngbɛn’m be nin asiɛ’n su famiɛn mun yɛ be san nun ɔn. Kɛ ɔ yo naan kpɛnngbɛn sɔ’m be fa be wun man Zezi naan ɔ sie be’n, be jran siefuɛ’m be sin. Be yo be wun kɛ be si Ɲanmiɛn. Sanngɛ sa nga be yo’n kleman kɛ be si i. Nanwlɛ, be suman Ɲanmiɛn kɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be fa su i’n, mɔ fiɛn fi nunmɛn i wun’n sa. (2 Kor. 11:2; Zak 1:27; Ngl. 14:4) ?Sanngɛ, wan yɛ ɔ́ wá sáci Babilɔni klɔ dan’n niɔn? Ɲanmiɛn Zoova wá sé “nnɛn ɔkwlɛ kun” i “wuɛ” blu’n be kɛ be yo i bɔbɔ Ɲanmiɛn “i klun sa.” Nnɛn “ɔkwlɛ” sɔ’n ti mɛn wunmuan’n be anuannzɛ’n nga be flɛ i kɛ ONU i nzɔliɛ. Yɛ ‘i wuɛ blu’n’ be ti famiɛn kwlaa nga be suan anuannzɛ sɔ’n i bo’n be nzɔliɛ.​—An kanngan Sa Nglo Yilɛ 17:3, 16-18 nun.

5, 6. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Babilɔni klɔ dan’n i nunnunlɛ’n, ɔ timɛn i nunfuɛ’m be nunnunlɛ ɔ?

⁵ ?Kɛ bé wá núnnún Babilɔni klɔ dan’n, i nunfuɛ’m be kwlaa yɛ bé núnnún be ɔ? Kɛ e nian sa nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zakari kannin kɛ ɔ́ wá jú’n, e kwla tɛ su kɛ cɛcɛ. Zakari kannin sran kun m’ɔ ti Babilɔni klɔ dan’n i nunfuɛ’n i ndɛ. I waan i blɛ sɔ’n nun’n, sran sɔ’n sé kɛ: “‘N timan Nyanmiɛn nuan ijɔfuɛ. N ti min fie difuɛ min kaan nun lele yɛ w’a fa ju yɛ.’ Sɛ be usɛ i kɛ: ‘?Yɛ nguɛ kannin kannvuɛn yɛlɛ nga be o ɔ wue’n nun lɛ’n?’ Ɔ́ tɛ́ be su kɛ: ‘Min janvuɛ’m be awlo lɔ yɛ be yoli min like sɔ nin-ɔn.’” (Zkr. 13:4-6) Ndɛ sɔ’n kle kɛ atrɛkpa’n, Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n be kpɛnngbɛn wie’m bé jáso be wiengu’m be afiɛn. Kpɛkun, bé sé kɛ be nunman be nun wie.

 ⁶ ?Blɛ sɔ’n nun’n, wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be liɛ’n yó ɔ? Zezi waan: ‘Sɛ Nyanmiɛn a kpɛ-man cɛn sɔ’n su’n, sran fi su fite-man nun, sanngɛ be b’ɔ fali be’n be ti, ɔ́ kpɛ́ cɛn sɔ’n su.’ (Mat. 24:22) Kɛ afuɛ 66 nun ɲrɛnnɛn’n tɔli Zerizalɛmu klɔ’n su’n, Ɲanmiɛn ‘kpɛli i sin.’ Ɔ maan, “be b’ɔ fali be’n,” yɛle kɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be kwla wanndi fiteli. I wafa kunngba’n, kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá bó i bo’n, be mɔ Ɲanmiɛn “fali be’n be ti, ɔ́ kpɛ́ cɛn sɔ’n su.” Yɛle kɛ, Ɲanmiɛn yó maan lika’n yó fɔuun kan. Nanwlɛ, Ɲanmiɛn su yacimɛn i sufuɛ’m be lɛ naan famiɛn mɔ be nzɔliɛ yɛle ‘wuɛ blu’n,’ be nunnun be.

7, 8. (a) ?Kɛ Ɲanmiɛn i sulɛ wafa nga be timan su’n be su tranman lɛ kun’n, ngue yɛ e tinuntinun é wá yí i nglo ɔ? (b) ?I blɛ sɔ’n nun’n, wafa sɛ yɛ é klé kɛ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa ɔ?

⁷ ?Kɛ be ko nunnun Ɲanmiɛn sulɛ wafa nga be timan su’n, sa benin yɛ ɔ́ jú ɔ? Blɛ sɔ’n nun’n, e tinuntinun é wá yí e sran wafa nga e ti’n i nglo. Sran sunman be wá wánndi bé kó fía “oka’m be su yɛbuɛ dandan’m be bo.” Anuannzɛ nga sran’m be taka be’n be nzɔliɛ yɛle oka mun. (Ngl. 6:15-17) Sanngɛ Zoova i sufuɛ’m be liɛ’n, i ɲrun yɛ bé nían naan ɔ sasa be ɔ. Kɛ ɲrɛnnɛn’n tɔli Zerizalɛmu su mɔ Ɲanmiɛn kpɛli cɛn sɔ’n su’n, Zuifu’m b’a kaciman Klistfuɛ. Sanngɛ, be nga be ti Klistfuɛ’n be fali afɔtuɛ nga Zezi mannin be’n su. Yɛle kɛ be wanndi fiteli. I kunngba’n niɔn. Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá jú mɔ Ɲanmiɛn wá “kpɛ́ cɛn sɔ’n su’n,” nán e bu i kɛ sran’m bé wá káci Klistfuɛ blɛ sɔ’n nun. Sanngɛ blɛ sɔ’n nun’n, Klistfuɛ kpa’m bé klé kɛ be klo Ɲanmiɛn naan be nin Klist i niaan mun yɛ be di junman ɔn.​—Mat. 25:34-40.

⁸ Kɛ lika’n wá yó fɔun kan’n, e siman sa trele ng’ɔ́ jú’n. Sanngɛ atrɛkpa’n, lika’n su yoman pɔpɔ. Ɔ maan, ɔ́ wá yó cinnjin kɛ e yaci ninnge wie mɔ e le be mun. I nun mɔ Rɔmufuɛ’m bé sáci Zerizalɛmu klɔ’n mɔ lika’n yoli kekle’n, Klistfuɛ’m be yacili be ninnge wie mun naan b’a fite nun. (Mar. 13:15-18) Dɔ nga su’n, ɔ fata kɛ e tinuntinun e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ ɔ yo naan n yaci min ninnge wie mun’n, ɔ ti kekle man min? ?N yo like kwlaa ng’ɔ nin i fata’n naan m’an su Zoova titi?’ Afin blɛ kekle m’ɔ́ wá jú’n nun’n, é yó kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli sa. Yɛle kɛ, sɛ lika’n yó sɛ ɔ́ yó sɛ o, ɔ fata kɛ e su Ɲanmiɛn titi.​—Dan. 6:10, 11.

9, 10. (a) ?Kɛ ɲrɛnnɛn dan’n wá jú’n, ndɛ yaya benin yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m bé kán ɔn? (b) ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m bé yó ɔ?

⁹ Kɛ ɲrɛnnɛn’n wá yó dan’n, e su boman ‘Ɲanmiɛn sielɛ’n i jasin fɛ’n’ kun. Afin mɛn’n i “awieliɛ’n” yɛ w’a ju ɔ. (Mat. 24:14) Ɔ maan, sran kwlakwla be jɔlɛ mɔ Ɲanmiɛn wá dí’n, i ndɛ yɛ é tú e klun é kán ɔn. Atrɛkpa’n, é sé kɛ Ɲanmiɛn su wa nunnun Satan i mɛn’n i sekeseke. Ndɛ sɔ’n su yoman blɛblɛ. I sɔ’n ti’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan ɔ́ yó kɛ nzraama mɔ kɛ nzue’n tɔ́ ɔ, be gua’n sa. I waan: “Nzraama bɔ kɛ nzue’n tɔ́-ɔ be gua’n, i dandan kpa bɔ kun ju kilo ablanan’n, be guali sran’m be su. Nyrɛnnɛn bɔ nzraama sɔ’m be kleli sran mun’n ti, be kpɛli Nyanmiɛn nzowa, afin nyrɛnnɛn sɔ’n yoli tɛ kpa, be kwlá ka-man.”​—Ngl. 16:21.

¹⁰ E kpɔfuɛ’m be kwlakwla bé tí ndɛ yaya sɔ’n. Like nga nvle’m bé wá kán bó nun bé yó i blɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn maan i nuan ijɔfuɛ Ezekiɛli kɛnnin i ndɛ. Ɲanmiɛn Ndɛ’n flɛ nvle sɔ mun kɛ Gɔgu m’ɔ fin Magɔgu mɛn’n nun’n. Ezekiɛli waan Gɔgu sé kɛ: “Anannganman Nyanmiɛn waan yoo: I cɛn sɔ nun’n akunndan wie’m bé wá bá ɔ ti nun. Like nga á bú i akunndan kɛ á yó’n, ɔ su yo-man like kpa kpa. Á wá sé kɛ: ‘Ń jáso mɛn ng’ɔ ti diin’n i  wun. Ń útu be nga be o be o lɛ diin’n, bɔ be o be tranwlɛ’m be nun be klun titi-man be’n, bɔ be tran klɔ bɔ talɛ nun-man be wun naan se kɛ anuan nin gboklo yɛ be lɛ i’n be su’n. Ń kó fɛ́n be bo ninnge naan ń nyán min like liɛ.’ Be nga bé wá trán klɔ mɔ be sacili laa’n be nun ekun’n, á fɛ́n be bo ninnge’n, á sáci be klɔ sɔ mun yɛ a nin sran sɔ mun bé nyɛ́n i. Be sɔfuɛ’m bé fín nvle’m be nun yɛ bé kán bó nun-ɔn, bé nyán nnɛn nin anyanbeun, bé trán mɛn’n i afiɛn sɛsɛ.” (Eze. 38:10-12) Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be nin Klistfuɛ onga’m bé ká be liɛ ngunmin. Bé yó kɛ nvle kun m’ɔ ‘tran mɛn’n i afiɛn sɛsɛ’n,’ sa. I sɔ’n ti, Gɔgu wá kplí tɔ́ be su.

11. (a) ?Kɛ ɲrɛnnɛn’n wá yó dan’n, sa nga bé wá jú’n be su ndɛ benin yɛ e simɛn i ɔ? (b) ?Kɛ ɲanmiɛn su lɔ ninnge’m be nun wá kéje’n, sran’m bé yó be liɛ sɛ?

¹¹ ?Kɛ Gɔgu wá kplí tɔ́ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su’n, sa benin yɛ ɔ́ jú ɔ? Kannzɛ ɔ yo sɛ o, sa wie’m bé jú. Sanngɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ’n kleman wafa nga sa sɔ’m bé sú be wiengu su’n. Kɛ Zezi kán mɛn’n i awieliɛ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Bé wá wún like wie wia’n nin anglo’n, ɔ nin nzraama’m be su, awlaboɛ’n yó dan nvle’m be nun. Jenvie’n i bolɛ b’ɔ́ bó b’ɔ́ tɛ́’n ti’n, ɔ maan sran’m be su si-man sa nga bé fá yó be wun-ɔn. Sa sroesroe ng’ɔ́ wá jú asiɛ’n su’n ti, sran’m be wawɛ’n tɔ́ blo, nyanmiɛn su lɔ ninnge ngbli-ngbli’m be nun wá kéje. Yɛ bé wún M Bɔ N Kacili Sran’n kɛ n wo nyanmiɛn ble’n su n su ba, ḿ bá yasua su, min nyrun nyannyan kɛ sɛnzɛ’n sa, ɔ yo sro.” (Lik 21:25-27; an kanngan Mark 13:24-26 nun.) ?Kɛ nga Zezi fa kɛnnin i lɛ’n sa’n, ɲanmiɛn su lɔ ninnge’m be nun wá kéje kpakpa? Ɔ kwla yo sɔ. Sanngɛ, sɛ blɛ sɔ’n ju’n yɛ e kwlakwla é wá wún i wlɛ ɔ. Like nga dɔ nga su e si i’n yɛle kɛ blɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m be wawɛ’n tɔ́ blo, be su wunman kan bé jrán ɔn.

12, 13. (a) ?Kɛ Zezi wá ‘bá yasua su, i ɲrun ɲanɲan kɛ sɛnzɛ’n sa’n,’ ngue yɛ ɔ́ yó ɔ? (b) ?I blɛ sɔ’n nun’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m bé yó ɔ?

¹² ?Kɛ Zezi wá ‘bá yasua su, i ɲrun ɲanɲan kɛ sɛnzɛ’n sa’n,’ ngue yɛ ɔ́ yó ɔ? Ɔ́ yó i sufuɛ kpa’m be mo. Kpɛkun, ɔ́ bú sran onga’m be fɔ. (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Zezi buli wafa ng’ɔ́ wá yó sɔ’n, i wun ɲanndra. Ɔ seli kɛ: “M bɔ n kacili Sran’n bɔ min nyrun ti nyannyan ɔ yo sro’n, kɛ min nin min anz’m be kwlaa é bá’n, ń yí n famiɛn’n nglo ń trán m bia’n su. Nvle-nvle’m be kwlaa bé yía min nyrun lɛ, ḿ bú be nun kɛ nnɛn tafuɛ’n bu i bua mun nin i boli’m be nun gua be ngunmin-ngunmin’n sa. Ń gúa bua mun n sa fama su, yɛ ń gúa boli mun n sa bɛ su.” (Mat. 25:31-33) ?Kɛ Zezi ko bu be nun ko gua be ngunminngunmin sɔ’n, sa benin yɛ ɔ́ fá yó be ɔ? Be ng’ɔ́ wá bú be boli’n, bé “kɔ́ lika bɔ lɔ nyrɛnnɛn’n wie-man’n nun’n. Sanngɛ nanwlɛfuɛ’m bé nyán anannganman nguan.”​—Mat. 25:46.

¹³ ?Kɛ be nga Zezi wá bú be boli’n bé wá wún kɛ be su kɔ “lika bɔ lɔ nyrɛnnɛn’n wie-man’n nun’n,” ngue yɛ bé yó ɔ? Be kwlaa “bé bó awuyomo.” (Mat. 24:30) ?Sanngɛ, ngue yɛ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n, be nin Klistfuɛ onga’m bé yó ɔ? Like nga Zezi seli kɛ be yo’n yɛ bé yó ɔ. Zezi seli kɛ: “Kɛ amún wún kɛ sa sɔ’m be su yo’n, an jao jran, an man amun ti’n su, kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn an su wa nyan amun ti.” (Lik 21:28) Nanwlɛ, é mán e ti’n su. Afin, e si kɛ e ti ɲanlɛ’n w’a ju.

14, 15. (a) ?Kɛ Gɔgu tɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su cɛ’n, sa benin yɛ ɔ́ jú ɔ? (b) ?Be yialɛ sɔ’n yó wafa sɛ?

¹⁴ ?Kɛ Gɔgu wá kúnndɛ kɛ ɔ́ tɔ́ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su’n, sa benin yɛ ɔ́ jú ɔ? Matie nin Mark be kan like nga Zezi wá yó’n  i ndɛ. Zezi seli kɛ: “Ń súnman min anz mun, bé wá yía be bɔ Nyanmiɛn fali be bɔ be o mɛn wunmuan nun’n kɛ ɔ fin asiɛ’n i awieliɛ lɔ lele fá jú nyanmiɛn’n i awieliɛ’n lɔ.” (Mat. 24:31; Mar. 13:27) Nán kɛ Ɲanmiɛn kpa Klistfuɛ wie mun sie be ngunmin’n, yɛ ɔ ti be yialɛ sɔ’n niɔn. Kusu’n, nán kɛ Ɲanmiɛn wie Klistfuɛ ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n mɔ be o asiɛ’n su wa’n be nzɔliɛ sie mlɔnmlɔn’n, yɛ ɔ ti be yialɛ’n niɔn. Kɛ Ɲanmiɛn wie be kwlaa be nzɔliɛ sie mlɔnmlɔn’n, yɛ ɲrɛnnɛn dan’n bó i bo ɔ. (Ngl. 7:1-4) ?Yɛ blɛ benin yɛ be yialɛ nga Zezi kɛn i ndɛ’n jú ɔ? Kɛ sran 144.000 nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be onga’n be ko wɔ ɲanmiɛn su lɔ’n, nn be ti w’a yia. Be yialɛ sɔ’n yɛ Zezi kɛn i ndɛ ɔ. (1 Tɛs. 4:15-17; Ngl. 14:1) Kɛ Gɔgu ko tɔ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su’n, yɛ be mɔ Ɲanmiɛn fali be’n be yialɛ sɔ’n jú ɔ. (Eze. 38:11) Kpɛkun, kɛ nga Zezi fa kannin’n sa’n, bé ‘wá yó kɛ wia’n sa, bé kpája be Si i mɛn’n nun.’​—Mat. 13:43. b

¹⁵ ?Kɛ Zezi wá bá’n, Ɲanmiɛn wá mán Klistfuɛ ng’ɔ kpali be sieli be ngunmin’n be su kɔ́ ɲanmiɛn su kpakpa? Be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klistfuɛ’n, be lafi su kɛ Zezi bá naan wá síe sran mun, naan bé wún i be ɲin jrɛiin su. Kpɛkun, Ɲanmiɛn mán Klistfuɛ’m be kwlakwla be su kɔ́ ɲanmiɛn su be ɲin jrɛin nun. Sanngɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle kɛ Zezi su baman kɛ ngalɛ’n sa. Zezi bɔbɔ seli kɛ: “Nzɔliɛ’n ng’ɔ kle kɛ m bɔ n kacili Sran’n n su ba’n, ɔ́ fíte nyanmiɛn su lɔ [...] bé wún m bɔ n kacili Sran’n kɛ n wo nyanmiɛn ble’n su n su ba.” (Mat. 24:30) Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle weiin ekun kɛ “sran wunnɛn b’ɔ o yɛ’n ɔ kwla fa yo-man Nyanmiɛn mɛn nun lɔ fuɛ.” Ɔ maan be nga Ɲanmiɛn fá be kɔ́  ɲanmiɛn su’n, kɛ be “ko bo awɛ kasiɛn liɛ’n, be nyinma bulɛ kunngba kplɛ kpɛkuun Nyanmiɛn a kaci” be wunnɛn’n. c (An kanngan 1 Korɛntfuɛ Mun 15:50-53 nun.) I sɔ’n kle kɛ, Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin mɔ be te o asiɛ’n su wa’n, be kwlakwla bé yía kpɛ kunngba ɲanmiɛn su lɔ.

16, 17. ?Sa benin yɛ ɔ́ dún mmua jú naan Bua gbanflɛn’n w’a fɛ i atɔnvlɛ’n niɔn?

¹⁶ Kɛ sran 144.000 be kwlaa be ko yia ɲanmiɛn su lɔ’n, nn Bua gbanflɛn’n su wa fɛ i atɔnvlɛ’n siɛn’n. (Ngl. 19:9) Sanngɛ, sa kun jú naan w’a fɛ i atɔnvlɛ’n. Maan ɔ kpɛn e klun titi kɛ Gɔgu wá tɔ́ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be su. (Eze. 38:16) ?Kɛ ɔ yo sɔ’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m bé yó ɔ? Famiɛn Zozafati blɛ su’n, like nga Ɲanmiɛn seli Izraɛlifuɛ mun kɛ be yo’n, i kunngba’n yɛ i sufuɛ’m bé yó ɔ. Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n seli kɛ: “Nán amun yɛ amún wá kún alɛ nga-ɔ. Amun li amun ko jranjran, kpɛkuun amun ka amun osu nun lɛ, yɛ amún wá wun delɛ nga Anannganman dé amun’n. Zidafuɛ mun nin Zerizalɛmfuɛ mun, nán amun sro, nán srɛ kun amun.” (2 Nyo. 20:17) Ɲanmiɛn su lɔfuɛ’m be liɛ’n, nán like kunngba’n yɛ bé yó ɔ. Kɛ ɔ́ yó sɔ mɔ Klistfuɛ nga Ɲanmiɛn kpali be sieli be ngunmin’n be kwlaa b’a yia ɲanmiɛn su lɔ’n, Sa Nglo Yilɛ 17:14 kan like nga Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’m bé wá yó’n i ndɛ. I waan: ‘Be nin Bua Gbanflɛn’n bé kún, sanngɛ Bua Gbanflɛn’n nin be nga ɔ flɛli be’n, b’ɔ fali be’n, bɔ be fa be wun mɛntɛn i kpa’n, bé kwlá be [...], afin i yɛ ɔ sie be kwlaa nga be sie sran’n nin famiɛn mun-ɔn.’ Nanwlɛ, Zezi nin sran 144.000 m’ɔ nin bé dí famiɛn ɲanmiɛn su lɔ’n, bé dé Ɲanmiɛn i sufuɛ nga be o asiɛ’n su wa’n.

¹⁷ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be delɛ sɔ’n yɛ ɔ́ fá Armagedɔn alɛ’n bá ɔ. Blɛ sɔ’n nun’n, Ɲanmiɛn yí i wun nglo yɛ i dunman’n fú. (Ngl. 16:16) Be nga Zezi bú be boli’n, ɔ́ núnnún be kwlakwla kpan. Be su wunman klunwifuɛ kun mlɔnmlɔn asiɛ’n su. Sanngɛ, Ɲanmiɛn dé “sran kpanngban kpa” Armagedɔn alɛ’n nun. Kɛ sa kwlaa sɔ’n ko wie’n, nn Bua gbanflɛn’n su fɛ i atɔnvlɛ’n siɛn’n. (Ngl. 21:1-4) d Be kwlaa nga bé trán asiɛ’n su’n, Ɲanmiɛn klun jɔ́ be wun. Bé wún i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn ti sran klofuɛ nin aklunyefuɛ. Nanwlɛ, e kunndɛ kɛ blɛ sɔ’n ju ndɛndɛ. Afin sɛ é kwlá sé’n, é wá di atɔnvlɛ falɛ’n i bo aliɛ fɛfɛ kpa.​—An kanngan 2 Piɛr 3:13 nun.

18. ?Kɛ é mínndɛ sa klanman nga bé wá jú’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e tinuntinun e fua kpa kɛ é yó ɔ?

¹⁸ E kwlakwla e su minndɛ kɛ sa klanman sɔ’m be ju ndɛndɛ. Sanngɛ kɛ é mínndɛ’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ e tinuntinun e yo ɔ? Ɲanmiɛn maan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ Piɛli kleli like ng’ɔ fata kɛ e yo’n. I waan: “?Sɛ ninnge sɔ’n kwlaa bé sáci sɔ’n, like onin yɛ sɛ an yo-ɔ ɔ ti su-ɔ? Maan amun nzuɛn’n yo kpa, yɛ an fa amun wun mantan Nyanmiɛn! Kɛ amún mínndɛ kɛ Nyanmiɛn i cɛn’n ju’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n maan ɔ ju ndɛndɛ. [...] N sran kpa mun, i sɔ’n ti, kɛ é mínndɛ cɛn sɔ’n, an yo like kwlaa nga an kwla yo’n naan w’a wun kɛ an ti sran kpa bɔ sa kaan sa nun-man amun wun naan amun nin i amun nuan a sɛ.” (2 Piɛ. 3:11, 12, 14) Nanwlɛ, maan e tinuntinun e fua kpa kɛ e nin Ɲanmiɛn é nánti klanman titi, naan é klé kɛ e ti Zezi Klist m’ɔ ti aunjuɛ wlengbi’n i liɛ.