Bian nin bla nna’n i su kosan blu be su tɛlɛ
Bian nin bla nna’n i su kosan blu be su tɛlɛ
1 ?Sa tɛ nga Adam nin Ɛvu be yoli i Edɛni fie’n nun lɔ’n yɛle bian nin bla nna’n?
▪ I su tɛlɛ: Ɔ yo sran sunman be kɛ Edɛni fie’n nun lɔ waka mma nga Ɲanmiɛn waan nán Adam nin Ɛvu be di’n, yɛle bian nin bla nna’n. Sanngɛ nɛ́n i sɔ yɛ Biblu’n kan ɔn.
An bɔbɔ an nian. Ɲanmiɛn dun mmua wlali Adam su nun kɛ nán ɔ di “sa kpa’n nin sa tɛ’n be silɛ waka’n” i mma’n kwlaa naan w’a yi Ɛvu. (Bo Bolɛ 2:15-18) Kɛ mɔ blɛ sɔ’n nun’n, Adam i ngunmin yɛ ɔ o lɛ’n ti’n, ɔ ti weiin kɛ nán bian nin bla nna ndɛ yɛ Ɲanmiɛn kannin ɔn. Asa ekun’n, Ɲanmiɛn seli Adam nin Ɛvu be weiin kɛ: “An trɛ, an sɔn kpa, an yi asiɛ’n.” (Bo Bolɛ 1:28) Ɲanmiɛn waan be “yi asiɛ’n.” ?Sɛ be nɲɔn’n b’a siman sua’n, ɔ́ yó sɛ yɛ bé kwlá yó i sɔ liɛ’n niɔn? ?Ɲanmiɛn kun m’ɔ klo sran’n, ɔ́ kpɛ́ mmla mán be kpɛkun i su mɔ bé fá’n ti’n, ɔ́ sé kɛ be wu?—1 Zan 4:8.
Asa ekun’n, wafa nga Biblu’n yiyili ndɛ’n nun’n, ɔ kle kɛ bla’n i kunngba dun mmua dili waka mma’n naan i sin’n w’a mɛn i wun’n wie. Biblu’n se kɛ bla’n niannin waka mma’n ‘yɛ ɔ tili wie dili-ɔ, yɛ ɔ fali wie mɛnnin i wun’ ɔn.—Bo Bolɛ 3:6.
Asa kusu’n, kɛ Adam nin Ɛvu be sili sua mɔ be wuli ba’n, Ɲanmiɛn w’a buman be fɔ. (Bo Bolɛ 4:1, 2) I kwlaa sɔ’n kle weiin kɛ waka mma nga Adam nin Ɛvu be dili’n, ɔ timan bian nin bla nna’n i nzɔliɛ. Sanngɛ waka mma kpakpa yɛ be dili ɔ.
2 ?Biblu’n bu bian nin bla nna’n i nun aklunjuɛ nga be di’n, i fɔ?
▪ I su tɛlɛ: Biblu’n nun fluwa klikli’n kle kɛ Ɲanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ yili “yasua nin bla” ɔ. Ɲanmiɛn waan ninnge ng’ɔ yili’n, ɔ yoli “kpa dan.” (Bo Bolɛ 1:27, 31) Kɛ ɔ cɛli kpa’n, Ɲanmiɛn maan Biblu’n i klɛfuɛ kun mannin yasua’m be afɔtuɛ yɛ’n. I waan: “Ɔ gbanflɛn nun bla’n yɛ klo i titi-ɔ. [...] Maan i wunnɛn ba sa’n ɔ jɔ ɔ klun titi.” (Nyanndra Mun 5:18, 19) ?Kɛ amun niɛn i sɔ ndɛ mun’n, be kle kɛ Biblu’n bu bian nin bla nna’n i nun aklunjuɛ nga be di’n, i fɔ?
Ng’ɔ ti weiin’n yɛle kɛ nán ba wulɛ ngunmin ti yɛ Ɲanmiɛn yili sran’m be yasua lika nin be bla lika’n niɔn. Sanngɛ wafa ng’ɔ fa yili be’n maan yasua’n nin i yi’n, be kwla fa di aklunjuɛ likawlɛ. I sɔ mɔ be yo’n maan be kwla kle be wiengu kɛ be klo i.
3 ?Biblu’n man yasua kun nin bla kun mɔ b’a jaman awa ja su’n be atin kɛ be tran kɛ sran kun nin i yi sa?
▪ I su tɛlɛ: Biblu’n kɛn i weiin kɛ “be nga be kunndɛ bla annzɛ bian’n, [...] Nyanmiɛn nin be lɛ i.” (Ebre Mun 13:4) Ndɛ mma nga nun’n, Glɛki nun ndɛ mma nga be fa kan bla nin bian kunndɛlɛ ndɛ’n yɛle Por·neiʹa. Like kwlaa nga yasua kun nin bla kun mɔ be nin a jaman’n, be fa be yasua lika annzɛ be bla lika’n be yo’n, be fa kɛn i ndɛ wie. * I sɔ’n ti’n, sɛ yasua kun nin bla kun b’a jaman naan be si sua’n, kannzɛ bɔbɔ be sunnzunnin kɛ bé já be wun kasiɛn’n, i sɔ’n ti tɛ Ɲanmiɛn ɲrun.
Kannzɛ yasua kun nin bla kun be klo be wun sɛ’n, Ɲanmiɛn waan be dun mmua be ja ka naan b’a si sua. Ɲanmiɛn yɛ maan e kwla klo sran ɔn. Ɔ yili e nin i sɔ liɛ’n. Ɲanmiɛn bɔbɔ i nzuɛn’m be nun danfuɛ’n yɛle klolɛ’n. I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ jran su kpa kɛ saan be nga be o aja’n nun’n yɛ ɔ fata kɛ be si sua’n ɔ si like ti’n. I sɔ’n yɛ ndɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá yíyí nun ɔn.
4 ?Yasua kun kwla ja bla kaka?
▪ I su tɛlɛ: Blɛ kun nun’n, kɛ yasua wie’m be jali bla kaka’n, Ɲanmiɛn w’a fa yoman ndɛ. (Bo Bolɛ 4:19; 16:1-4; 29:18—30:24) Sanngɛ nɛ́n i yɛ ɔ kpɛli bla kaka jalɛ’n i ba ɔ. Ɔ mannin Adam i bla kunngba cɛ.
Mmla nga i klikli nun’n Ɲanmiɛn mɛnnin i kɛ yasua kun ja bla kunngba’n, Ɲanmiɛn mannin Zezi Klist i atin kɛ ɔ yo naan sran’m be di su. (Zan 8:28) Kɛ be usali Zezi bian nin bla jalɛ’n i su kosan’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ Nyanmiɛn yí sran’n, ɔ yili yasua nin bla naan w’a se kɛ: ‘I sɔ’n ti yɛ maan yasua kpáci i si nin i nin yɛ ɔ́ fɛ́ i wun mɛ́ntɛn i yi yɛ be nnyɔn’n bé káci sran wunmuan nin-ɔn.’”—Matie 19:4, 5.
Kɛ ɔ cɛli kan’n, Ɲanmiɛn maan Zezi i sɔnnzɔnfuɛ kun klɛli i kɛ: “Maan yasua kun ja bla kun, yɛ bla kun ja bian kun.” (1 Korɛntfuɛ Mun 7:2) Biblu’n se ekun kɛ sɛ bé mán yasua ng’ɔ le bla’n i junman asɔnun’n nun’n, nn “i yi ti kun.”—1 Timote 3:2, 12.
5 ?Sɛ be nga be o aja’n nun’n, be fa are annzɛ be yo ninnge wie mun naan bla’n w’a wunnzɛman’n i sɔ’n ti tɛ?
▪ I su tɛlɛ: Zezi w’a mɛnmɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be mmla kɛ be wun ba. I sɔnnzɔnfuɛ klikli’m be nun wie fi w’a kpɛmɛn i sɔ mmla kusu. Yɛ Biblu’n nun’n, b’a kɛnmɛn i lika fi kɛ sɛ sran kun waan ɔ wuman ba’n ɔ ti tɛ.
I sɔ’n ti’n, sɛ be nga be o aja’n nun’n be waan bé wú ba annzɛ be wuman ba’n, ɔ ti kɛ be bɔbɔ sa. Sɛ be waan bé wú ba kusu’n, be bɔbɔ yɛ ɔ fata kɛ be kle blɛ, ɔ nin ba nga bé wú be’n i nuan ɔn. Sɛ yasua kun nin i yi be waan bé nɔ́n are annzɛ bé fá ajalɛ uflɛ wie naan bla’n w’a wunnzɛman’n, sɛ i sɔ yolɛ’n timan kɛ kuɛ tulɛ sa’n, ɔ ti be bɔbɔ be ndɛ. * Ɔ fataman kɛ sran uflɛ fɛ i nuan wla nun.—Rɔmfuɛ Mun 14:4, 10-13.
6 ?Kuɛ tulɛ’n ti kpa?
▪ I su tɛlɛ: Nguan’n ti like cinnjin kpa Ɲanmiɛn ɲrun. Kɛ mmoja ko jran bla kun’n, Ɲanmiɛn ɲrun’n, klɔ sran yɛ ɔ o i klun lɔ ɔ. (Jue Mun 139:16) Ɲanmiɛn waan sɛ sran kun yo ba ng’ɔ te o i nin klun’n i like yaya’n, maan be tu i fɔ. Ɔ maan i ɲrun’n, sɛ sran kun ɔ kun ba ng’ɔ te o i nin klun’n nn w’a kun sran.—Ezipt Lɔ Tulɛ 20:13; 21:22, 23. *
?Yɛ sɛ bla kun i ba wulɛ nun’n, kekle wie ju naan be wun i kɛ saan ba’n annzɛ bla’n be nun kun ɔ́ wú’n nin? Sɛ ɔ yo sɔ’n, yasua nin bla’n yɛ bé klé be nun kun nga bé dé i’n niɔn. *
7 ?Biblu’n waan yasua kun nin i yi be kwla ra?
▪ I su tɛlɛ: Biblu’n manman be nga be o aja’n nun’n be atin kɛ be ra be wun. Sanngɛ Zezi kleli like kunngba cenje nga ti yɛ sran kun kwla se kɛ ɔ́ rɛ́ i yi’n annzɛ i wun’n. I waan: ‘Sran kwlaa ng’ɔ yrɛ i yi’n, sɛ nán kɛ w’a kunndɛ bian i bo [annzɛ ɔ nin sran annzɛ ɔ nin like uflɛ b’a la] ti’n, naan ɔ ja uflɛ’n, wuun w’a kunndɛ bla i yi bo.’—Matie 19:9.
Ɲanmiɛn kpɔ be yi annzɛ be wun’n i ralɛ nga be kpɛ gblɛ be rɛ i’n. Be nga be ra be wun ngbɛnngbɛn’n, i li sɛ sran uflɛ jalɛ ti yɛ be yo sɔ’n, Ɲanmiɛn nin be le i.—Malasi 2:13-16; Mark 10:9.
8 ?Ɲanmiɛn bu be wiengu bla annzɛ yasua kunndɛlɛ’n i sɛ?
▪ I su tɛlɛ: Bian nin bla kunndɛlɛ ng’ɔ timan su’n, mɔ i wie yɛle be wiengu yasua annzɛ bla kunndɛlɛ’n, Biblu’n bu i fɔ weiin. (Rɔmfuɛ Mun 1:26, 27; Galasifuɛ Mun 5:19-21) Wafa nga Ɲanmiɛn bu i sɔ aeliɛ’n kɛ Biblu’n kɛn i ndɛ’n fiɛn kaan sa nunmɛn i sin. Sanngɛ kusu e si kɛ “Nyanmiɛn kloli mɛn’n lele ɔ fɛ i Wa kunngba cɛ’n mannin naan sran kwlaa ng’ɔ lafi i su’n w’a mlin-man, sanngɛ ɔ nyan anannganman nguan.”—Zan 3:16.
Kannzɛ Klistfuɛ kpa’m be bu i sɔ aeliɛ’n i fɔ’n, sanngɛ be klo sran wafa kwlaa. (Matie 7:12) Ɲanmiɛn waan e “bu sran’m be kwlaa be sran.” I sɔ’n ti’n, be nga be nin be wiengu bla annzɛ yasua be la’n be bɔbɔ ba sa’n, Klistfuɛ kpa’m be kpɔman be.—1 Piɛr 2:17.
9 ?Bian nin bla nna ninnge yolɛ telefɔnu nun annzɛ ɛntɛnɛti su’n, ɔ ti tɛ?
▪ I su tɛlɛ: Sran wie’m be kan bian nin bla nna ndɛ telefɔnu’n nun. Wie’m be liɛ’n, be fa be selilɛli’n be ci be nvialiɛ nun lika’m be foto annzɛ be klɛ bian nin bla nna i su ndɛ be ko man sran uflɛ. Wie’m be liɛ kusu ɛntɛnɛti su yɛ be yo i sɔ ninnge mun ɔn. Be yo i kwlaa sɔ’n naan be konvi sɔ bian nin bla nna’n.
Biblu’n kanman i sɔ aeliɛ mɔ b’a ju su’n, be ndɛ trele sa. Sanngɛ ɔ se kɛ: “An ti Nyanmiɛn i sran, i sɔ’n ti’n, nán maan be ti bla nin bian kunndɛlɛ, nin sa tɛtɛ yolɛ, nin be nyin b’ɔ yi-man like’n be ndɛ fi amun nuan nun. Yɛ nán maan be ti ndɛ tɛtɛ, nin ndɛ finfin, nin aɔwi tɛtɛ dilɛ’n amun nuan nun. Be ti like b’ɔ nin amun fata-man.” (Efɛzfuɛ Mun 5:3, 4) Bian nin bla nna ninnge yolɛ telefɔnu nun annzɛ ɛntɛnɛti su’n be yo maan sran’m be buman bian nin bla nna’n kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa. Yɛ be yo maan sran nga b’a jaman’n, be si sua. Be ukaman sran mun naan b’a kunndɛman bian nin bla annzɛ b’a nian be konvi’n su. Sanngɛ be wlawla sran mun naan be yo like nga be ko yo naan b’a wun be bɔbɔ be wun fɛ’n.
10 ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n bu be yasua lika annzɛ be bla lika’n i nun ngowa kanlɛ’n niɔn?
▪ I su tɛlɛ: Biblu’n kanman be yasua lika annzɛ be bla lika’n mɔ be kan nun ngowa naan b’a wun be wun fɛ’n, i ndɛ trele sa. Sanngɛ Ɲanmiɛn Ndɛ’n se Klistfuɛ’m be kɛ: ‘I sɔ’n ti’n, an wla amun asiɛ’n su wa nzuɛn’n be ase: bla nin bian kunndɛlɛ, sa tɛtɛ yolɛ, be konvi b’ɔ sɔ nyannzuɛn sa mun’n.’—Kolɔsfuɛ Mun 3:5.
Be yasua annzɛ bla lika’n i nun ngowa kanlɛ’n, ɔ yo maan sran’m be bu i kɛ be ngunmin be fɛ dilɛ ti yɛ i sɔ lika’m be o lɛ ɔ. Ɔ maan be buman bian nin bla nna’n kɛ ɔ nin i fata’n sa. Biblu’n se e kɛ be nga be mian be ɲin naan b’a kwla wlɛ i sɔ nzuɛn’n i ase’n, “Nyanmiɛn b’ɔ kwla like kwlaa yo’n,” ɔ kwla man be awlɛn naan b’a yo i sɔ’n.—2 Korɛntfuɛ Mun 4:7; Jue Mun 121:1, 2.
[Ja ngua lɛ ndɛ mun]
^ Kɛ Ɲanmiɛn yí sran’m be yasua lika nin be bla lika’n, ninnge nga w’a sunnzunman kɛ be fa yo’n, be fa ndɛ mma Por·neiʹa be kan be ndɛ wie. Be nun wie yɛle yasua mɔ be kunndɛ bla be yi bo annzɛ bla mɔ be kunndɛ bian be wun bo’n, ɔ nin yasua mɔ be kunndɛ be wiengu yasua’n, annzɛ bla mɔ be kunndɛ be wiengu bla’n, ɔ nin be nga be nin nnɛn’m be la’n.
^ Sran nga i bɔbɔ i ɲinfu, ɔ yo i wun are wie naan w’a kwlaman ba wu mlɔnmlɔn kun’n, sɛ amun kunndɛ kɛ amún sí i su ndɛ nga Biblu’n kan’n, amun nian “Fluwa’n nun kannganfuɛ’m be kosan mun” m’ɔ o Sasafuɛ Tranwlɛ’n afuɛ 1999, Zuɛn 15 i bue 27-28 nun. (Blɔfuɛ nun.)
^ Wafa nga Biblu’n wie’m be kaci ndɛ mma sɔ’n ɔ kle kɛ sɛ niɛn’n wu’n, yɛ be kun sran’n sie i osu ɔ. Sanngɛ kɛ bé klɛ́ mmla sɔ’n i klikli nun Ebre nun’n, be kleli kɛ sɛ sa ɲan niɛn’n annzɛ ba’n, maan be kun sran sɔ’n wie.
^ Sɛ be tɔ bla kun gblu naan ɔ wunnzɛ’n, sɛ ɔ le atin tu kuɛ’n annzɛ ɔ lemɛn i wun atin’n, Réveillez-vous ! afuɛ 1993, Mɛ 22 i bue 10-11 yiyi nun. Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be yili ɔ.
