Kɛ ɔ seli sɔ’n, n srili. Afin n siman kɛ ɔ si Ɲanmiɛn ndɛ’n. Ɔ maan n usɛli i kɛ: “?Ɔ bɔbɔ nga a si Biblu’n nun ndɛ?” W’a kaman lɛ w’a tɛman min su. I sin’n, ɔ seli min kɛ i manmin ti Zoova i Lalofuɛ naan ɔ kleli i ninnge wie mun. I sɔ’n ti’n, n seli i kɛ ɔ kan wie kle min.

E kokoli yalɛ lele kɔnguɛ afiɛn. Min janvuɛ’n seli min kɛ Biblu’n waan Satan yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn. (Zan 14:30) Atrɛkpa’n amun liɛ’n amun si sɔ laa, sanngɛ min liɛ’n blɛ sɔ’n nun’n n siman sɔ yɛ ɔ sanngannin min akunndan’n kan. Nga be kan kleli min’n, yɛle kɛ Ɲanmiɛn kun mɔ i klun ti ufue’n yɛ ɔ sie mɛn’n niɔn. Sanngɛ kɛ n wun sa nga be o mɛn’n nun’n, n wun kɛ ndɛ sɔ’n kwlá yoman nanwlɛ. Kannzɛ bɔbɔ blɛ sɔ’n nun’n, nn n le afuɛ 26, sanngɛ n wunnin sa kpanngban mɔ be sanngannin min akunndan-ɔn.

Min si yoli Etazinin lɔ sonja nga be cisan alapla nga be fa di alɛ’n be nun kun. Min kaan nun’n, n si kɛ blɛ kwlaa nun’n alɛ kwla tɔ. Afin blɛ sɔ nun’n, nn sonja’m b’a buabua be wun naan bé tó bɔnbu dandan mun. I nun nga n kɔ inivɛsite Kalifɔɔnin lɔ’n yɛ alɛ tɔli Viɛtinamun lɔ-ɔ. Ɔ maan e nin inivɛsite lɔ ba wie mun e nantili fa kleli kɛ e klun jɔman alɛ’n su. Polisie’m be wa fuannin e nin be sa nun ngble. Be toli bɔnbu laklimozɛnin guali e su. Ɔ maan kɛ é wánndi é kɔ́’n, e wunman ase kpa yɛ e kwlá loman wunmiɛn kpa. Blɛ sɔ’n nun’n, lika’n jrannin kpa. Be kunnin politikifuɛ wie mun yɛ sran’m be jasoli awa’n i wun. Blɛ sɔ’n nun’n, ɔ le sran kun nin i like liɛ ng’ɔ kunndɛ kɛ be yo-ɔ. Nanwlɛ, lika’n sanngannin dan.

Afuɛ 1970 nun’n, n ɲannin junman Alaska i nglo lɔ lika’n nun. N ɲannin sika kaka kpa. I sin’n, n ɔli Lɔndru, n toli moto kun yɛ n toli min ti mɛn’n i ngua lɔ lika’n nun. Sanngɛ nán kɛ n su kɔ lika trele kun nun sa-ɔ. Kɛ ɔ dili anglo nɲɔn kun’n, n juli Sran ble’m be mɛn’n nun. Kɛ ń kɔ́’n, n wunnin sran wie mɔ be kusu be kunndɛ kɛ bé kɔ́ lika uflɛ naan be wla fi be su sa’m be su’n.

Sa kwlaa sɔ’m be ti’n, kɛ n tili i kɛ Biblu’n waan aolia nun sran tɛ kun yɛ ɔ sie mɛn’n, w’a  boman min nuan. ?Sanngɛ sɛ nán Ɲanmiɛn yɛ ɔ sie mɛn’n, nn ngue yɛ i bɔbɔ yo-ɔ? N kunndɛli kɛ ń sí i su tɛlɛ’n.

Kɛ ɔ dili anglo nɲɔn kun’n, n ma sili kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, n ma sili sran wie mɔ kannzɛ sa kekle’m be tɔli be su’n, sanngɛ be suli Ɲanmiɛn kpa titi’n.

Kɛ n sali min sin Lɔndru lɔ’n, n ko wunnin min janvuɛ’n i manmin’n i wun. Ɔ mannin min Biblu kun. I sin’n, n ɔli Peiba lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Amunsitɛɛdamun’n su lɔ. Lɔ’n, Zoova i Lalofuɛ kun wunnin i kɛ n ti kannin wie bo akpɔ nuan lɛ n su kanngan Biblu’n nun. Yɛ ɔ ukali min naan m’an wun i nun ndɛ’n i wlɛ kpa. I sin’n, n ɔli Irilandi lɔ klɔ nga be flɛ i kɛ Diblɛn’n su lɔ. Kɛ n juli lɔ’n, n wunnin Zoova i Lalofuɛ’m be Betɛli ng’ɔ o lɔ’n. Kɛ n juli Betɛli lɔ’n n boboli anuan’n. Kpɛkun n wunnin aniaan bian Aatii Matie. Aniaan bian sɔ’n si ngwlɛlɛ yɛ ɔ su Zoova w’a cɛ kpa. N seli i kɛ ɔ kle min Biblu’n nun like kpɛkun ɔ kplinnin su.

Min wun bliblili min like suanlɛ’n nun kpa. N kanngannin fluwa nin periodiki nga Zoova i Lalofuɛ’m be yi be’n be nun. N kanngannin Biblu’n nun wie. I sɔ’n yoli min fɛ kpa. Aɲia’m be bo’n, n sieli i nzɔliɛ kɛ ba kanngan mun bɔbɔ’n, be si kosan nga fluwa sifuɛ’m be fa usa be wun nán andɛ sa’n be su tɛlɛ’n. I wie yɛle kɛ: ‘?Ngue ti yɛ sa tɛtɛ’m be ju-ɔ? ?Wan yɛle Ɲanmiɛn Kpli? ?Kɛ sran kun wu’n, sa benin yɛ ɔ ju-ɔ?’ Zoova i Lalofuɛ’m be ngunmin yɛ n ma trali be janvuɛ-ɔ. I sɔ yolɛ’n w’a yoman kekle, afin n siman sran fi nvle sɔ’n nun. Be ukali min naan m’an klo Zoova naan m’an yo i klun sa’n.

Be yoli min batɛmun afuɛ 1972 nun. I afuɛ nuan m’ɔ́ yía’n, n kacili atin bofuɛ yɛ n ɔli Neeri lɔ asɔnun bo kaan kun nun. Klɔ sɔ’n wo Irilandi Di Nɔɔ lɔ. N ko trannin sua kun m’ɔ o oka kun su’n nun. Nannin wie’m be wa didi lika sɔ’n nun lɛ. Ɔ maan n ko jran be ɲrun lɛ kpɛkun n yo kɛ n su ijɔ nzra nun sa. Ɔ yoli min kɛ be sie be su sa. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn bé kpísa like ng’ɔ o be nuan’n nun’n. Be ijɔman sanngɛ be ukali min naan kɛ ń íjɔ nzra nun’n m’an kwla nian nzrafuɛ mun. Afuɛ 1974 nun’n, n kacili ngunmin atin bofuɛ. E nin aniaan bian Nigɛli Piti m’ɔ wa kacili min janvuɛ kpa’n yɛ e dili junman’n niɔn.

Blɛ sɔ’n nun’n, Irilandi Di Nɔɔ lɔ’n lika’n wa sanngannin tɛtɛ kpa. I sɔ’n ti’n sran’m be wa flɛli nvle sɔ’n kɛ “bɔnbu nin tui tolɛ lika.” Kpɛ sunman’n, sran’m be tu ngondin akpɔ’m be su, be fa tui be kun sran mun yɛ be fa bɔnbu be kpuke loto’m be nun. Politiki nin asɔnun ndɛ ti yɛ  sran’m be yo sɔ-ɔ. Sanngɛ Plotɛstan nin Katoliki mun be si kɛ Zoova i Lalofuɛ’m be yoman politiki. Ɔ maan, e ɲannin atin e boli jasin fɛ’n yɛ sa fi w’a ɲanman e. Kpɛ sunman’n, sɛ lika kun nun su wa sanngan’n, be nga e bo jasin fɛ’n e kle be’n be si sɔ. Ɔ maan be bo su be kle e naan y’a ɔman lika sɔ’n nun lɔ.

Ɔ nin i sɔ ngba’n sa kekle wie’m be tɔli e su. Cɛn kun’n, e nin Denisi Kariganin m’ɔ ti atin bofuɛ wie’n e ɔli jasin fɛ bolɛ klɔ kun su. E ɔli lɔ kpɛ kunngba yɛ Zoova i Lalofuɛ fi nunman lɔ. Bla kun tɔnnin e suɛn kɛ e ti Angle sonja’m be kotiwase. Kɔlɛ’n, kɛ mɔ e ijɔman kɛ Irilandifuɛ’m be sa’n ti-ɔ. Srɛ kunnin e kpa. Afin sɛ sran’m be ti i kɛ a nin sonja’m be ti janvuɛ’n be kwla kun wɔ annzɛ be kwla to ɔ ja nannglunman’n nun tui. Kɛ e o gua su lɛ é mínndɛ bisi’n, loto kun wa jrannin kafe nɔnwlɛ nga bla ng’ɔ tɔnnin e suɛn’n wo nun’n i ɲrun lɛ. Bla’n fiteli ko kannin ndɛ kleli yasua nɲɔn nga be o loto’n nun’n. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn ɔ́ tínndin i sa’n e su lɔ. Bian sɔ’m be wa usali e bisi’n i balɛ dɔ’n. Kɛ bisi’n bali’n be ko kannin ndɛ kleli bisi’n nun cisanfuɛ’n. Y’a timan ndɛ nga be kannin’n. Sran fi nunman bisi’n nun kusu. Ɔ maan e seli e wun kɛ bé wá fá e klɔ’n nun fíte naan bé kó yó e abɔlɛ. Sanngɛ b’a yoman e like fi. Kɛ n jrali’n, n usali bisi nun cisanfuɛ’n kɛ: “?E su ndɛ benin yɛ bian ngalɛ’m be usali wɔ-ɔ?” Ɔ tɛli su kɛ: “N si amun, yɛ n seli be sɔ. Ɔ maan nán srɛ kun amun. Like fi su yoman amun.”

Afuɛ 1976 nun’n kɛ é yó nvle kun aɲia Diblɛn lɔ’n, n wunnin Polinin Lomasi. Ɔ ti ngunmin atin bofuɛ yɛ ɔ fin Angle yɛ ɔ bali Diblɛn lɛ wlanwlanlɛ kan. Ɔ su Zoova kpa, ɔ ti wun ase kanfuɛ yɛ ɔ klo sran. Ɔ nin i niaan bian Rɛ be su Zoova nán andɛ sa-ɔ. I afuɛ nuan m’ɔ́ yía’n, e nin Polinin e jali. E nin i e dili ngunmin atin bolɛ junman’n Balimena lɔ. Klɔ sɔ’n wo Irilandi Di Nɔɔ lɔ.

Blɛ wie nun’n, n dili akpasua sunianlɛ junman’n. E ukali aniaan nga be o Bɛlifasti nin Lɔndɔnderi ɔ nin klɔ uflɛ mɔ sran’m be yo sa kekleekle mun lɔ’n. Kɛ e wunnin kɛ aniaan sunman be yacili asɔnun tɛtɛ’m be nun kɔlɛ, nin sran lufle bulɛ nin sran kpɔlɛ’n, kpɛkun be wa suli Zoova’n, i sɔ’n wlali e fanngan kpa. Nanwlɛ, Zoova yrali be su dan yɛ ɔ sasali be!

E trannin Irilandi lɔ afuɛ blu. Afuɛ 1981 nun’n, e trannin Galaadi suklu’n i 72 su’n i bo. Kɛ e ɲannin e diplɔmun’n, be seli e kɛ e wɔ Siera Leɔnin. Nvle sɔ’n wo Sran ble’m be mɛn’n i wia atɔliɛ lɔ.

E nin aniaan 11 e trannin ngaliɛ difuɛ’m be sua kun nun. Sua’n nun’n, gbo’n ti kun, atin nun kɔwlɛ’n ti nsan, abialiɛ’n ti nɲɔn. Kpɛkun e le telefɔnun kun, ninnge kpulɛ mannzin kun yɛ mannzin nga e fa wlɛ e ninnge mun’n ti kun. Be kpɛ kolan’n i tikatika yɛ be fa fu e nun. Gbekle’m be o plafɔn’n nun yɛ kpangbanzrɛlɛ’m be o sua’n i bo lɔ.

Kannzɛ lɔ tranlɛ’n timan pɔpɔ’n, sanngɛ e dili aklunjɔɛ jasin fɛ’n i bolɛ nun. Ɲanmiɛn Ndɛ’n ti sran’m be cinnjin yɛ be sie be su e nuan bo. Sran kpanngban be suannin Biblu’n nun like yɛ be kacili Zoova i sufuɛ. Sran’m be flɛ min kɛ “Misie Robɛɛ” yɛ be flɛ min yi Polinin kɛ “Madamun Robɛɛ.” Sanngɛ i sin’n, Betɛli lɔ junman dilɛ ti’n m’an boman jasin fɛ’n dan kɛ laa’n sa kun. I sɔ’n ti’n, be wa flɛli Polinin kɛ “Madamun Polinin” kpɛkun be flɛli min kɛ “Misie Polinin.” I sɔ’n yoli Polinin i fɛ!

Aniaan kpanngban be ti yalɛfuɛ. Sanngɛ Zoova niannin be lika titi. Wie liɛ bɔbɔ’n, wafa ng’ɔ yo sɔ’n, ɔ ti abonuan. (Mat. 6:33) Min wla  kpɛn su kɛ, cɛn kun’n aniaan bla kun fɛli i sa nun sika’n kwlaa mannin aniaan bian kun mɔ jɛkuajo yoli i’n naan ɔ fa to ayre. Kusu nn, sika sɔ’n yɛ ɔ́ fá tó aliɛ mɛ́n i mma mun-ɔn. Cɛn kunngba sɔ’n nun’n, be o lɛ kpɛkun bla kun bali wa seli aniaan bla’n kɛ ɔ yo i ti naan ɔ́ túɛ i kalɛ. Be diman sa kɛ ngalɛ sa’m be yalɛ.

E trannin Siera Leɔnin lɔ afuɛ ngwlan. I sin’n be fa e ɔli Betɛli ng’ɔ o Nizeria lɔ’n nun. Ɔ maan siɛn’n e tran Betɛli dan kun nun. Junman nga n dili i Siera Leɔnin lɔ’n, i kunngba’n yɛ n dili i lɔ wie-ɔ. Sanngɛ Polinin liɛ’n i junman’n kacili yɛ i sɔ’n w’a yoman pɔpɔ w’a mɛnmɛn i. Laa’n, ɔ fa dɔ 130 fa bo jasin fɛ’n anglo kwlaa nun yɛ sran ng’ɔ kle be Biblu’n nun like’n be kɔ be ɲrun kpa. Sanngɛ siɛn’n, ɔ nin aniaan nga be kpa ninnge Betɛli lɔ’n yɛ be di junman-ɔn. Ɔ maan cɛn kwlaa tralɛ nga b’a titi’n yɛ ɔ kpa be nun-ɔn. Ɔ cɛli kan naan i sɔ liɛ’n w’a si i wun. Sanngɛ ɔ sieli i nzɔliɛ kɛ aniaan’m be klun jɔ junman ng’ɔ di’n su kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ fɛli i ɲin sieli i wafa ng’ɔ kwla wla aniaan’m be fanngan kpa’n i su.

Nizeria lɔfuɛ’m be ninnge yolɛ wafa’n nin e liɛ’n timan kun. Ɔ maan ɔ fata kɛ e suan be yolɛ. Cɛn kun’n, aniaan bian kun nin aniaan bla kun mɔ w’a ba Betɛli uflɛuflɛ’n be bali min like yolɛ. Kɛ n jasoli mɔ min waan ń súnman be nun’n, kpɛkun aniaan bla’n w’a koto min bo. I sɔ’n boli min nuan dan! Kpɛkun Biblu’n nun ndɛ mma nɲɔn be ka lɛ be kpɛnnin min klun. Be yɛle Sa Nga Be Yoli’n 10:25, 26 nin Sa Nglo Yilɛ 19:10. Ɔ maan n usali min wun kɛ: ‘?Ɔ fata kɛ n se i kɛ nán maan ɔ yo sɔ?’ Sanngɛ n seli min wun kɛ sɛ be kplinnin su kɛ ɔ bla Betɛli’n, nn ɔ si ndɛ nga Biblu’n kan’n.

Like ng’ɔ yoli ti’n, e nin i y’a kwlá kokoman yalɛ kpa sa. I sin’n, n ma kunndɛli like nga aniaan bla’n yoli i lɛ’n i su like. N wunnin i kɛ i sɔ yolɛ’n ti be nzuɛn yɛ blɛ sɔ’n nun’n sran’m be dan lika be te yo i sɔ like’n. Yasua mun bɔbɔ be yo sɔ wie. Be yo sɔ fa kle kɛ be ɲin yi sran. I sɔ’n timan sran’n i sulɛ. I kpa bɔbɔ’n, Biblu’n kannin sran wie mɔ be yoli sɔ’n be ndɛ. (1 Sam. 24:8) Blɛ sɔ’n nun’n, kɛ m’an kanman ndɛ wie m’ɔ kwla lo aniaan bla’n i ngasi’n, i sɔ’n yoli min fɛ kpa.

E wunnin Nizeria lɔ aniaan wie mɔ be lafi Zoova su kpa’n. Be nun kun yɛle Ezai  Adagbona. a Kɛ ɔ́ sí ndɛ nanwlɛ’n nn ɔ te yo gbanflɛn kan. I sin’n, be seli i kɛ kokowe o i wun. Be fɛli i ɔli kan be yo kokowefuɛ’m be ayre lɔ’n. I ngunmin yɛ ɔ ti Zoova i Lalofuɛ lika sɔ’n nun-ɔn. Kannzɛ be tɛnndɛnnin i ɲrun’n, sanngɛ ɔ boli jasin fɛ’n kleli kokowefuɛ 30 yɛ be kacili Zoova i sufuɛ. Ɔ maan be takali asɔnun bo kun lika sɔ’n nun lɔ.

Afuɛ 1996 nun’n, be seli e kɛ e ko di junman Kenia lɔ Betɛli’n nun. Kpɛ klikli nga ń sá min sin nvle nga n kɛnnin i ndɛ i bo bolɛ nun lɔ’n, yɛle ngalɛ’n. E tran Betɛli lɔ. Kɛ nga Betɛli’n wo lɛ’n ndo’m be sɔnnin lɛ kpa. Be wua waka mma nga aniaan bla’m be fa ba Betɛli’n. Cɛn kun’n, aniaan bla kun i wla fili su w’a ɲinmɛn i fenɛtri’n. Ɔ́ bá-ɔ, ndo kaka kpa b’a yi i sua’n. Be o lɛ bé dí i sua’n nun aliɛ’n. Ɔ kpannin kpɛkun ɔ wanndi fiteli gua su lɔ. Ndo’m be kusu be kpannin wie yɛ be sinnin fenɛtri’n nun be ɔli.

E nin Polinin e ɔli asɔnun bo kun mɔ i nunfuɛ’m be kan Suaili’n nun. Kɛ e juli lɔ’n, w’a cɛman be seli min kɛ n tinngɛ Asɔnun’n i fluwa nun ndɛ suanlɛ’n. (Siɛn’n, be flɛ i Asɔnun’n i Biblu’n nun like suanlɛ.) Blɛ sɔ’n nun’n, n timan Suaili’n i kpa. Ka naan aɲia’n cɛn’n w’a ju’n n siesie min wun kpa. Ɔ maan n kwla kanngan kosan’m be nun. Sanngɛ kɛ aniaan’m bé tɛ́ kosan’m be su’n, sɛ ndɛ nga be kan’n ɔ nin ng’ɔ klɛ fluwa’n nun’n be sansan be wun kaan sa bɔbɔ’n, n wunmɛn i wlɛ kun. I sɔ’n kleli min yalɛ kan. Kpɛkun aniaan’m be yoli min annvɔ. Kɛ be mannin min atin kɛ n tinngɛ aɲia sɔ’n, aniaan’m be suannin ajalɛ sɔ’n i bo kpɛkun be trali be awlɛn min wun. I sɔ’n yoli min fɛ dan.

Kɛ e ɔli Kenia lɔ’n y’a diman afuɛ kun bɔbɔ e ɔli lika uflɛ. Yɛle kɛ afuɛ 1997 nun’n, be seli e kɛ e ko di junman Betɛli ng’ɔ o Bluklinin lɔ’n nun. Klɔ sɔ’n wo Niyɔki lɔ. Siɛn’n e o nvle kun mɔ i nunfuɛ’m be le sika’n nun. I sɔ’n kusu kwla kpɛ sa uflɛ ba. (Ɲan. 30:8, 9) Sanngɛ aniaan nga be o nvle sɔ’n nun’n be lafi Ɲanmiɛn su kpa. Be kunndɛman kɛ bé ɲán be wun trátrá su. Sanngɛ be fa be blɛ’n nin be sa nun ninnge’m be suan Zoova i anuannzɛ’n nun junman’m be bo.

Kɛ afuɛ’m bé sín’n, e wunnin i kɛ kannzɛ aniaan’m be su sa’n ti sɛ ti sɛ’n sanngɛ be lafi Ɲanmiɛn su. Irilandi lɔ’n kannzɛ sran’m be yoli sa kekleekle mun’n, sanngɛ aniaan’m be lafili Ɲanmiɛn su. Sran ble’m be mɛn’n nun’n, aniaan’m be di yalɛ yɛ be tran mmua kpa sanngɛ be lafi Ɲanmiɛn su. Etazinin wa kusu’n, aniaan’m be le sika kpa, sanngɛ be lafi Ɲanmiɛn su. Kɛ Zoova o nglo lɔ m’ɔ wun i kɛ kannzɛ i sufuɛ’m be su sa’m be ti sɛ ti sɛ’n sanngɛ be klo i’n, i sɔ’n yo i fɛ dan.

Afuɛ’m be ‘sinnin ndɛndɛ trali tannin wufuɛ’n i kloklo’n m’ɔ sin flafla’n.’ (Zɔb. 7:6) Siɛn’n, e nin aniaan wie mun e di junman anuannzɛ’n i bo bia m’ɔ o Wɔɔwiki lɔ’n su. Kɛ e nin sran mɔ be klo be wiengu’n yɛ e di junman’n i sɔ’n yo e fɛ. Ɔ cɛ kan’n Klisi Zezi m’ɔ ti e famiɛn’n wá yrá Ɲanmiɛn sufuɛ kpa’m be su. Kɛ e yo e liɛ kan nga e kwla yo naan y’a suɛn i bo’n, ɔ yo e fɛ dan ti’n e siman wie se.—Mat. 25:34.