NDƐ TRE NƝƆN
‘Ɔ nin Ɲanmiɛn be nuan sɛ’
1, 2. ?Junman benin yɛ Nowe nin i awlobofuɛ’m be su di ɔ? ?Sanngɛ ninnge benin wie mun yɛ ɔ kleli be yalɛ ɔ?
NOWE jasoli, ɔ tinngɛtinngɛli i wun. Ɔ trannin waka kun su naan ɔ́ ló wunmiɛn kan. Kpɛkun ɔ o lɛ nían mmeli’n siin. Gudrɔn nglɛnglɛ’n i nvan’n bɔn lika’n nun fiaan. Be ti malito nin si’m be ngan. Kɛ Nowe ti i osu’n nun lɔ’n, ɔ o lɛ nían i mma mɔ be su di mmeli dan sɔ’n i likalika’m be su junman kekle kpa’n. Nowe nin i yi’n, ɔ nin i mma mun ɔ nin be yi mun be o junman ngalɛ’n su’n, i afuɛ ko ju wie yɛ. B’a di junman’n i dan lika, sanngɛ kusu ng’ɔ ka lɛ naan b’a guagua junman’n i bo’n, ɔ te sɔn kpa.
2 Be mantanfuɛ’m be waan b’a bo fia. Kɛ bé kplán mmeli’n bé kɔ́’n, nn sran’m bé srí be, afin be buman kɛ nzue’n wá tɔ́ naan ɔ́ dí asiɛ’n. Anannganman su nzue nga Nowe seli kɛ ɔ́ tɔ́’n, ɔ ti be ɲrun finfin ndɛ. Be liɛ’n be wunman like nga ti yɛ sran kun nin i awlobofuɛ’m be kwla saci be blɛ’n kɛ ngalɛ’n sa’n. Sanngɛ, nán kɛ Zoova m’ɔ ti Nowe i Ɲanmiɛn’n ɔ bu i liɛ sɔ ɔ.
3. ?Kɛ be se kɛ Nowe nin Ɲanmiɛn be nantili klanman’n, i bo’n yɛle benin?
3 Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Noe [...] nin Nyanmiɛn be nuan sɛ [annzɛ be nantili klanman].” (An kanngan Bo Bolɛ 6:9-10 nun.) ?I bo’n yɛle benin? Nán kɛ Ɲanmiɛn nin Nowe be nantili likawlɛ asiɛ’n su wa annzɛ kusu ɲanmiɛn su lɔ ɔ. Sanngɛ Nowe i ɲin yili Ɲanmiɛn kpa, kpɛkun ɔ kloli i, ɔ maan ɔ ti kɛ ɔ nin Zoova be nanti klanman kɛ sran kun nin i janvuɛ sa. Kɛ ɔ cɛli lɔuun kpa’n mɔ Biblu’n kán Nowe i ndɛ’n, i waan: “Ɔ buli mɛnfuɛ’m be fɔ, yɛ ɔ yoli sran kpa [Ɲanmiɛn] su b’ɔ lafi’n ti.” (Ebr. 11:7) ?Wafa sɛ yɛ ɔ kwla buli mɛnfuɛ’m be fɔ ɔ? ?Ngue yɛ Nowe i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n kwla kle e andɛ ɔ?
Sran kpa kun trannin nzajefuɛ’m be afiɛn
4, 5. ?Nowe i blɛ su’n, wafa sɛ yɛ asiɛ’n i sufuɛ’m be yoli tɛtɛ kpa trali su ɔ?
4 Mɛn nga Nowe trannin nun’n, ɔ sacili ndɛndɛ kpa. I nannan Enɔku m’ɔ nin Ɲanmiɛn be nantili klanman’n wie’n, i blɛ su bɔbɔ’n mɛn’n yoli tɛ. Enɔku boli i jɔ kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún sa tɛ Bob. 5:22; 6:11; Zid 14, 15) ?Ngue ti yɛ lika’n wa sacili tɛtɛ sɔ ɔ?
yofuɛ mun. Nowe blɛ su’n, sa tɛ yofuɛ’m be wa yoli tɛ kpa trali laa’n. Nanwlɛ, Zoova ɲrun’n mɛn wunmuan’n nun sran’m be sacili mlɔnmlɔn. Sa kekleekle mun yɛ sran’m be yo ɔ. (5 Sa kain kun wa juli anzi’m be afiɛn. Be nun kun dun mmua jasoli Zoova i wun, ɔ maan ɔ wa kacili mmusu’m be Si Satan. Ɔ tɔnnin Ɲanmiɛn suɛn yɛ ɔ lakali Adam nin Ɛvu ɔ fa be yili i sa tɛ’n nun. Nowe blɛ su’n, anzi wie’m be wa jasoli Zoova wun ekun. Be yacili junman nga Ɲanmiɛn mannin be ɲanmiɛn su lɔ’n i dilɛ. Kpɛkun be bali asiɛ’n su wa, yɛ be fali klɔ sran wunnɛn. I sin’n, be wa jali asiɛ’n su wa bla nglanman mun. Anzi tutrefuɛ nin klunwifuɛ nin ɲin keklefuɛ sɔ’m be wa sacili klɔ sran’m be nzuɛn’n.—Bob. 6:1, 2; Zid 6, 7.
6. ?Wafa sɛ yɛ sran jajraajra’m be sacili asiɛ’n niɔn? ?Ngue yɛ Zoova guguli kɛ ɔ́ yó ɔ?
6 Asa ekun’n, anzi sɔ’m be nin be yi’m be wuli ba mun. Kɛ bé ɲín bé kɔ́’n, nn bé yó kpandangblauun bé kɔ́, kpɛkun wunmiɛn nga be le i’n, ɔ leman wunsu. Biblu’n flɛ be sran jajraajra. I bo’n yɛle kɛ “be nga be yi sran’m be ase’n.” Nzaje sa yofuɛ sɔ mun ti yɛ sa kekleekle nin klunwi yolɛ’n be wa truli asiɛ’n su ɔ. Ɔ maan e Yifuɛ’n nían ɔn, “sran’m be klunwi’n kɔ i nyrun cɛn’n kwlaa. Kɛ aliɛ’n cɛ́n b’ɔ́ sán’n, wuun be klun akunndan’n yó tɛ kɔ́ i nyrun.” Zoova guguli kɛ lele nin kɛ ɔ́ dí afuɛ 120, ɔ́ núnnún klunwifuɛ sɔ mun.—An kanngan Bo Bolɛ 6:3-5 nun.
7. ?Ngue like yɛ ɔ yoli kekle mannin Nowe nin i yi’n naan b’a sasa be mma mun nzaje sa yolɛ’n i lika ɔ?
7 ?Amun wunman kɛ blɛ sɔ’n nun’n, awlobo kun i lika nianlɛ sa’n ti kekle’n? Ɔ nin i sɔ ngba’n, Nowe kwla niannin i awlobo’n i lika. Ɔ ɲannin bla kpa. Nowe dili afuɛ 500 kwlaa naan w’a * Ɔ nin i fata kɛ Nowe nin i yi be bo yo kun be sasa be mma mun sran nga b’a saci’n be lika. Gbanflɛn kanngan’m be like nga be klo i’n, yɛle kɛ be kunndɛ kɛ bé kó nían sran nga “be dunman fuli” mɔ be ti ‘jajraajra’n.’ Sran’m be kan ninnge nga sran jajraajra sɔ’m be yoli’n be ndɛ. Ɔ yoli kekle mannin Nowe nin i yi’n be kɛ be se be mma mun kɛ nán be sie be su ndɛ sɔ’m be bo. Sanngɛ be kwla kle be Ɲanmiɛn Zoova i su nanwlɛ ndɛ’n, yɛ be kwla kle be kɛ ɔ kloman klunwi sa yolɛ’n mlɔnmlɔn. Ɔ nin i fata kɛ be uka ba mun naan b’a wun i wlɛ kɛ nzaje sa nin ɲin kekle yolɛ’n be yo Zoova i ya dan.—Bob. 6:6.
wu ba nsan. Be flɛ kun kɛ Sɛmu. Be flɛ kun ekun kɛ Kamu. Yɛ be flɛ kun ekun kɛ Zafɛti.Ɔ fata kɛ Nowe nin i yi’n be sasa be mma mun naan nzuɛn tɛ’n w’a saman be.
8. ?Wafa sɛ yɛ andɛ siɛ nin niɛn’m be kwla yo kɛ Nowe nin i yi’n be liɛ’n sa ɔ?
8 Andɛ siɛ nin niɛn’m be kwla yo kɛ Nowe nin i yi’n sa. Nzaje sa yolɛ nin ɲin kekle yolɛ’n b’a saci mɛn’n nunfuɛ mun. Kakawlongafuɛ mun yɛ be kle klɔ’m be sufuɛ’m be yalɛ ɔ. Nzaje sa’m b’a saci gbanflɛn nin talua’m be ɲin su yiyilɛ ninnge mun bɔbɔ. Siɛ nin niɛn nga be ti ngwlɛlɛfuɛ’n, be wla be wun ase be uka be mma mun naan b’a tɔman i sɔ ninnge’m be nun. Be kle be kɛ Zoova m’ɔ ti Ɲanmiɛn m’ɔ klo alaje’n, ɔ́ wá núnnún klunwifuɛ mun ɔ nin sran ng’ɔ fa sa tɛ yolɛ’n cici i ti’n. (Jue. 11:5; 37:10, 11) Amun kwla uka amun mma mun naan b’a jran sa tɛ yolɛ’n i ɲrun kekle. Nowe nin i yi’n be liɛ yoli ye. Be tali be mma’m be kpa, be ɲinnin klanman. Bla nga be jali be’n kusu’n, be tuli be klun be suli Ɲanmiɛn nanwlɛfuɛ Zoova i kpa.
“Bobo like kun kɛ mmeli sa”
9, 10. (a) ?Ndɛ benin yɛ Zoova kannin m’ɔ kacili Nowe i mɛn dilɛ’n niɔn? (b) ?Mmeli’n i bobolɛ’n su ajalɛ benin yɛ Zoova kleli Nowe ɔ?
9 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Nowe i mɛn dilɛ’n wa kacili. Zoova seli i sufuɛ sɔ m’ɔ ti i awlɛn su sran’n kɛ ɔ su wa nunnun asiɛ’n sufuɛ mun. Ɲanmiɛn seli Nowe kɛ: “Fa siprɛs waka fa bobo like kun kɛ mmeli sa.”—Bob. 6:14.
10 Sran wie’m be bu i kɛ mmeli sɔ’n ti bato, sanngɛ nán bato ɔ. Mmeli’n leman ɲrun ɔ leman sin. Like nga be fa kan mmeli mun’n, ɔ leman wie, waka nga be fa boboli’n timan ondowa. Ɔ ti dan kɛ alaka kpli wie sa. Zoova kleli Nowe i yowlɛ’n. I tɛnndɛn nun o, nin i tɛtrɛ nun nin i nglonglo o, ɔ yiyili i kwlaa nun cɛcɛcɛ kleli i. Ɔ seli i kɛ ɔ fa gudrɔn kɛn i klun nin i sin. Yɛ ɔ tuli ndɛ’n i ɲin kleli Nowe ɔ. I waan: “Afin ń wá tɔ́ anannganman su nzue kun asiɛ’n su, [...] Ń kún asiɛ’n su ninnge’m be kwlaa.” Sanngɛ Bob. 6:17-20.
Zoova tali Nowe i nda kun. Ɔ seli i kɛ: “A nin ɔ yi, nin ɔ mma mun, ɔ nin ɔ mma’m be yi mun, án wlú mmeli’n nun.” Ɔ nin i fata kɛ Nowe fa nnɛn wafawafa’n kwlaa wlu mmeli’n nun wie. Saan be nga be o mmeli’n i klun lɔ be ngunmin cɛ yɛ bé ká nguan nun ɔn.—Nowe nin i awlobofuɛ’m be bo yoli kun be dili junman nga Ɲanmiɛn fa mannin be’n.
11, 12. ?Junman sroesroe kpa benin yɛ ɔ o Nowe i ɲrun ɔn? ?Wafa sɛ yɛ ɔ sɔli nun ɔn?
11 Junman nga ɔ o Nowe i ɲrun’n cɛnnin kpa, afin mmeli sɔ’n ti sroesroe dan. I tɛnndɛn nun’n ti mɛtri kɔe 133. I tɛtrɛ nun’n ti mɛtri 22. I nglonglo su’n ti mɛtri 13. Ɔ ti dan kɛ be ja nun balɔn towlɛ lika’n sa. ?Junman sɔ’n i kekle m’ɔ ti’n ti Nowe cuɛnnin i wun ɔli siɛn? ?Annzɛ kusu ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ kácikáci i jajalɛ’n naan w’a yo pɔpɔ w’a mɛn i? Biblu’n tɛ su kɛ: “Noe yoli i kwlakwla ng’ɔ o lɛ’n kpan! Ndɛ nga Nyanmiɛn fa sieli i nyrun’n, ɔ niannin i kwlaa su yoli.”—Bob. 6:22.
12 Junman’n fali blɛ lɔuun kpa. Ɔ kwla dili afuɛ kɔe 40 annzɛ 50 bɔbɔ. Ɔ nin i fata kɛ be bubu waka wie mun, be cuɛn be bla, naan b’a kpɛkpɛ nun, naan b’a sɛsɛ b’a fa yo janvlɛ nin kuatrɛn mun. I sin naan b’a bobo be. Mmeli i klun lɔ’n le etazi nsan, be kpɛ i anuan bue kun su ɔ nin i nun sua ba sua ba. Be kpɛli fenɛtri i ti su’n nin i bue’m be nglo’n be afiɛn. I ti su’n ti piembie, kɛ ɔ ko yo naan nzue ng’ɔ́ tɔ́’n w’a kwla sonji’n ti.—Bob. 6:14-16.
13. ?Nowe i junman’n i wafa benin yɛ atrɛkpa ɔ yoli kekle trali mmeli’n i bobolɛ’n niɔn? ?Wafa sɛ yɛ sran’m be tɛli Nowe su ɔ?
13 Kɛ afuɛ’m bé sín bé kɔ́’n nn mmeli’n i ɲin fíte kpa kɔ́. Ukalɛ nga Nowe i awlobofuɛ’m be ukɛli i’n ɔ yoli i fɛ kpa. Junman’n i wafa kun ekun o lɛ mɔ i kekle tra mmeli’n i bobolɛ’n niɔn. Biblu’n waan Nowe ‘boli sa nga be yo ɔ ɔ ti su’n i ndolo.’ (An kanngan 2 Piɛr 2:5 nun.) Ɔ maan yakpa su ɔ kan kleli sran mun kɛ sa su wa ɲan be. ?Wafa sɛ yɛ be tɛli su ɔ? Kɛ Zezi Klist kán blɛ sɔ’n nunfuɛ’m be ndɛ’n, i waan “b’a bu-man like fi akunndan.” Ɔ seli kɛ blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be di like, be nɔn nzan, be ja bla nin bian ɔ maan b’a sieman be su Nowe i nuan bo. (Mat. 24:37-39) Atrɛkpa wie’m be srili Nowe nin i awlobofuɛ mun, be yoli be finfin. Wie’m be bɔbɔ be kwla kunndɛli kɛ bé yó be sa yaya. Atrɛkpa be kunndɛli kɛ bé jrán mmeli’n i bobolɛ junman’n bɔbɔ.
Kannzɛ sran’m be wun jrɛiin kɛ Ɲanmiɛn su yra Nowe su’n, sanngɛ be srili i, yɛ b’a bumɛn i jasin’n i like fi.
14. ?Ngue yɛ Nowe nin i awlobo’n be ajalɛ’n kwla kle Klistfuɛ awlobo mun ɔn?
14 Sanngɛ Nowe nin i awlobofuɛ’m be jrannin kekle. Kannzɛ bɔbɔ sran’m be bu i kɛ be ti finfinfuɛ naan be ɲanman like yoman’n, sanngɛ be liɛ’n nga be si i’n yɛle mmeli’n i bobolɛ’n. Be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ɔ kle andɛ Klistfuɛ awlobo’m be ajalɛ kpa. Biblu’n waan mɛn nga e o nun andɛ yɛ’n, ‘ɔ su kɔ i bue nuan.’ 2 Tim. 3:1) Zezi seli kɛ e blɛ liɛ’n yó kɛ Nowe i blɛ su, i nun m’ɔ́ bóbó mmeli’n sa. Sɛ sran’m be sɔman Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i jasin fɛ’n nga e bo’n i nun klanman’n, naan be yo e finfin’n, annzɛ be kle e yalɛ bɔbɔ’n, maan e wla kpɛn Nowe su. Nán be kunngba yɛ i sɔ sa’n ɲan be ɔ.
(“Wlu mmeli’n nun”
15. ?Kɛ Nowe mántan afuɛ 600, ngue sa yɛ ɔ ɲɛnnin i ɔ?
15 Kɛ afuɛ’m bé sín bé kɔ́’n, nn bé gúagúa mmeli’n i bobolɛ’n i bo bé kɔ́. Kɛ Nowe mántan afuɛ 600, i awlɛn su sran wie’m be wuli. I si Lemɛki wuli. * Kɛ ɔ dili afuɛ nnun’n, Lemɛki i si liɛ’n Mɛtisela m’ɔ ti Nowe i nannan’n, ɔ wa wuli. Ɔ dili afuɛ 969 yɛ ɔ wuli ɔ. Sran nga ɔ cɛli nguan nun trali sran’m be kwlaa mɔ Biblu’n kɛn i ndɛ’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. (Bob. 5:27) Mɛtisela nin Lemɛki be nin Adam m’ɔ ti sran klikli’n, be ti blɛ kunngba nunfuɛ.
16, 17. (a) ?Kɛ Nowe ɲannin afuɛ 600, ndɛ benin yɛ be kan kleli i ɔ? (b) Amun kan like sroesroe nga Nowe nin awlobofuɛ’m be wunnin i’n, i ndɛ.
16 Nowe i afuɛ 600 su nun’n, Ɲanmiɛn Zoova kannin ndɛ kun ekun kleli i. Ɔ seli i kɛ: “A nin wɔ awlofuɛ mun an wlu mmeli’n nun.” Kpɛkun ɔ seli i ekun kɛ ɔ fa nnɛn wafawafa kwlaa wla nun wie. Nga be di’n mɔ be kwla fa yi tɛ’n, sɔ fa nso. Nga be diman’n be liɛ’n be akpasua kun nun’n, ɔ fa bla kun nin yasua kun cɛ.—Bob. 7:1-3.
17 Amun nian like, ɔ yo sro o! Nnɛn’m be fin lika kwlakwla, be tu sa kpuu yɛ be ba ɔ. Wie’m bé bá’n nn bé nánti, annzɛ bé tú, annzɛ bé kúnngun, annzɛ bé cúɛn be wun ase, annzɛ bé tú kpɛ́n annzɛ bé kítikíti. Be nnɛn wafa’n nin be nzuɛn’n be ti fanunfanun. Wie’m be ti dandan, yɛ wie’m be ti kanngan. Wie’m be kusu be yo wlɛ, wie’m be ti flɔlɔ. Amun e nian wafa nga Nowe kpli naan w’a fa be w’a wlu mmeli’n nun’n. Biblu’n waan: “Be wluli i sin.”—18, 19. (a) ?Ngue ndɛ yɛ e kwla kɛn i Nowe i ndɛ’n i su kosan nga sran’m be usa’n i su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ ajalɛ nga Zoova fali naan nnɛn’m b’a ka nguan nun’n, ɔ yi i ngwlɛlɛ’n i nglo ɔ?
18 Sran wie’m be kwla usa kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ ɔ kwla yoli sɔ ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ nnɛn’m be wunmuan ngalɛ’n be kwla trannin lika fii sɔ nun mɔ ndɛnngan w’a tɔman be afiɛn ɔn?’ Amun bɔbɔ be nian e. ?Zoova m’ɔ yili nglo nin asiɛ’n, i sa kwlá sɔnman nnɛn sɔ mɔ i bɔbɔ yili be’n be su ti ɔ? Nán e wla fi su kɛ Ɲanmiɛn Zoova yɛ ɔ yili nnɛn mun ɔn. Asa ekun i yɛ ɔ kpacili ndɛma jenvie’n nun, kpɛkun ɔ yoli maan wia’n jrannin’n niɔn. ?Ninnge kwlaa nga be kɛn i ndɛ Nowe i su ndɛ’n nun’n, yɛ ɔ kwlá yoman ɔn? Ɔ kwlɛ i yo lele kpe nun, yɛ kusu ɔ yoli i kwlaa sɔ’n sakpa.
19 Nanwlɛ, sɛ Ɲanmiɛn kloli’n, nn ɔ kwla fali ajalɛ uflɛ naan nnɛn’m b’a ɲan nguan. Sanngɛ ɔ fali ajalɛ kun m’ɔ kwla kle e kɛ i bo bolɛ nun’n, ɔ siesieli i kɛ klɔ sran’n nian asiɛ’n su nnɛn’m be lika’n. (Bob. 1:28) Siɛ nin niɛn kpanngban be fa Nowe i su ndɛ’n be kle be mma mun kɛ i nnɛn mun o, i sran mun o, Zoova klo be ngba, afin i yɛ ɔ yili be ɔ.
20. ?Le mɔcuɛ kasiɛn ka naan anannganman su nzue’n w’a ba’n, ngue yɛ Nowe nin i awlobofuɛ’m be yoli ɔ?
20 Zoova seli Nowe kɛ ɔ ka cɛn nso anannganman su nzue’n
bá. Lika’n jrannin kpa Nowe nin i awlobofuɛ’m be su. Amun nian junman nga ɔ o be su’n. Ɔ nin i fata kɛ be siesie nnɛn’m be kwlaa ɔ nin be aliɛ’n, ɔ nin be bɔbɔ be ninnge mun mmeli’n nun. Nowe i yi’n nin i mma nsan’n be yi mun, be o lɛ bé síesíe be bɔbɔ be tranwlɛ’n mmeli sɔ’n nun.21, 22. (a) ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ Nowe i blɛ sufuɛ’m be ayeliɛ’n ɔ bo e nuan ɔn? (b) ?Blɛ benin nun yɛ be yacili Nowe nin i awlobofuɛ’m be srilɛ ɔ?
21 ?Ngue yɛ Nowe i blɛ sufuɛ’m be yoli ɔ? Kannzɛ bɔbɔ be wunnin i weiin kɛ Zoova yra Nowe i klun m’ɔ tu di junman’n su’n, sanngɛ “b’a bu-man like fi akunndan.” Be wunnin i kɛ nnɛn kpanngban be su wlu mmeli’n nun. Sanngɛ b’a bumɛn i kwlaa sɔ’n i like fi. Ɔ fataman kɛ be ayeliɛ sɔ’n bo e nuan, afin nzɔliɛ kpanngban nga andɛ be kle kɛ e o mɛn’n i awieliɛ blɛ’n nun’n, sran’m be kusu be buman be like. Kpɛkun akoto Piɛli dun mmua boli su kɛ, sran wie’m bé bá yɛ bé srí be nga be fa Ɲanmiɛn i ndɛ’n su’n, bé fá be bé yíyí be ɲin su. (An kanngan 2 Piɛr 3:3-6 nun.) Kɛ Nowe i blɛ sufuɛ’m be yoli i nin i awlobofuɛ’m be sɔ wie ɔ.
22 ?Blɛ benin nun yɛ be srilɛ’n wieli ɔ? Ɲanmiɛn ndɛ’n se kɛ, kɛ Nowe fali i awlobofuɛ mun nin nnɛn mun wluli mmeli’n nun’n, ‘Zoova ɲinnin i su anuan.’ Sɛ ɔ ti kɛ sran srifuɛ sɔ’m be o koko lɛ’n, nn sa nga Ɲanmiɛn yoli i lɛ’n ti’n, b’a kwlá kanman ndɛ fi. I kwlaa yoli o, nzue ng’ɔ tɔli’n ti’n, be wa yacili srilɛ’n. Ɔ tɔli lelee ɔ katali asiɛ’n su kɛ Zoova fa kannin’n sa.—Bob. 7:16-21.
23. (a) ?Ngue ti yɛ e si kɛ Nowe i blɛ su’n, klunwifuɛ’m be wie’n w’a yoman Zoova fɛ ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ sɛ e nian Nowe i ajalɛ’n su e nanti’n, ɔ ti ngwlɛlɛ ayeliɛ ɔ?
23 ?Klunwifuɛ sɔ’m be wie’n yoli Zoova fɛ? Cɛcɛ! (Eze. 33:11) Kɛ ɔ ko yo naan b’a kaci be nzuɛn’n naan b’a yo sa ng’ɔ ti kpa’n, Zoova mannin be blɛ kpanngban. ?Be kwla yoli sɔ? Nowe i ayeliɛ’n tɛ kosan sɔ’n su. Ɔ nin Zoova be nantili, ɔ yoli like kwlaa nga Zoova seli i kɛ ɔ yo’n. I lɛ nun’n, Nowe kleli kɛ sran’m be kwla fite nun. I Ɲanmiɛn sulafilɛ’n buli i blɛ sufuɛ’m be fɔ. Yɛ ɔ kleli weiin kpa kɛ i blɛ sufuɛ’m be ti klunwifuɛ. Ɲanmiɛn su m’ɔ lafi’n ti’n, ɔ nin i awlobofuɛ’m be fiteli nun. Sɛ amun lafi Ɲanmiɛn su kɛ Nowe sa’n, amun nin be nga amun klo be’n amún fíte nun wie. Kɛ Nowe sa’n, amun nin Ɲanmiɛn Zoova be kwla nanti kɛ janvuɛ nɲɔn sa. Yɛ amun janvuɛ tralɛ sɔ’n su wieman le.
^ ndɛ kpɔlɛ 7 Blɛ sɔ’n nun sran’m be tran nguan nun cɛ kpa tra andɛ liɛ mun. Kɛ mɔ be liɛ’n be ti Adam nin Ɛvu be afinliɛ nunfuɛ trele’n ti’n, be nguan ɲanman’n wuali, afin wunmiɛn nga ɔ o Adam nin Ɛvu be nun’n, i wie te o be nun kan.
^ ndɛ kpɔlɛ 15 Lemɛki flɛli i wa’n kɛ Nowe. Atrɛkpa’n, i bo’n yɛle kɛ “é wá ló wunmiɛn kan.” Kpɛkun kɛ mɔ Ɲanmiɛn boli asiɛ’n i sannzan’n ti’n, ɔ seli kɛ Nowe ɔ́ wá yía i dunman’n i bo’n i nuan, ɔ maan sran’m bé kwlá ló wunmiɛn. (Bob. 5:28, 29) Ndɛ nga Lemɛki kannin’n, w’a kwlá tranman nguan nun naan w’a wun i nuan m’ɔ yiali’n. Kɔlɛ’n, anannganman su nzue’n nunnunnin Nowe i si nin i nin ɔ nin i niaan mun.